Gewrichtsklacht: Klacht maanvormig bot

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 

SAM 4655

  • Zie boven afbeelding: linker hand, links handrug en rechts handpalm. In rood 'os lunatum', wat locatie is van ziekte van Kienbock

In het kort 

  • Andere benaming: Ziekte van Kienbock of lumatomalacie of a-vasculaire necrose os lunatum
  • Er is sprake van gewrichtsklachten en botinzakking  door problemen met de bloedtoevoer naar het maanvormig polsbotje (os lunatum)
  • Bij gewrichtsklachten is het kraakbeen en vaak ook het weefsel rond het gewricht (o.a pezen, kapsel) aangedaan
    • Tijdelijk door overbelasting of trauma
    • Blijvend door slijtage (o.a door oudere leeftijd, chronische ziekte, eerdere operatie, zwaar beroep). Zie video 'join2move': Artrose
  • Er kan o.a sprake zijn van pijn, zwelling, stijfheid en warmte rond het gewricht
  • U heeft pijn bij het weer gaan bewegen na rust en bij ernstige klachten ook pijn in rust
  • Herstel duurt vaak lang (van aantal weken tot maanden)
  • Bij slijtage is vaak sprake van terugkerende klachten
  • Fysiotherapie kan door uitleg, adviezen en oefeningen de voorwaarden voor herstel optimaal maken
  • Zo nodig ook samen kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden

    • Andere benaming:  lunatomalacie
    • Anatomie
      • Het polsgewricht bestaat uit
        • 8 botjes die liggen in 2 rijen
          • 1 rij die tegen de onderarm aanligt, middelste botje daarvan is os lunatum
          • 1 rij die tegen de hand aanligt
        • 22 pezen
        • 26 ligamenten. 
      • Zie video op website 'Anatomy Lyon': Pols en onderarm
      • Zie video website 'schooltv': geraamte arm 
      • Zie google afbeeldingen: ziekte van Kienbock . Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn. 
      • Zie aanvullende informatie 2.4
    • Er is sprake van artrose en botinzakking  door problemen met de bloedtoevoer naar het polsbotje 'os lunatum'
    • Treed meestal op tussen de 20 en 40 jaar
    • Het natuurlijke beloop is dat de klacht niet veel last hoeft te geven en dat ondanks de artrose de gewone werkzaamheden gedaan kunnen worden
    • Voor uitgebreide en algemene informatie zie het onderwerp 'gewrichtsklacht' op deze site

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

    • Onbekend
    • Overbelasting
    • Veelvuldige microtraumata
    • Komt vaker voor bij mensen met een kortere ellepijp (ulna)

    Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

    • Verminderde beweeglijkheid pols
    • Pijn midden op pols
    • Krachtsverlies (knijpen)
    • Drukpijnlijk in het midden van de pols aan de rugzijde
    • Zwelling

    Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

    • Fysiotherapeut/ handfysiotherapeut
      • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2 - 4 behandelingen voldoende.
        • Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
        • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
        • Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden

        • Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.

        • Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken van adviezenoefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
    • Huisarts
      • Medicatie: pijndemper, ontstekingsremmer
      • Doorverwijzen: onderzoek (röntgenfoto) / (hand)fysiotherapeut / orthopeed als klachten aanwezig blijven, erger worden of regelmatig terugkomen ondanks de adviezen en oefeningen
    • Specialist, orthopeed
      • Onderzoek: röntgenfoto, MRI, CT scan. Zie ook startpuntradiologie.nl: hand
      • Immobilisren: spalk / brace
      • Operatie: er zijn verschillende operatie mogelijkheden, enige terughoudendheid is verstandig

    Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

    • Algemeen
      • Overbelasting voorkomen / relatieve rust 
      • Provocerende momenten achterhalen en proberen te voorkomen: kijken naar alternatieven
      • Niet steunen met handpalm maar met vuist
      • Uiterste standen in pols vermijden.  Nachtspalk gebruiken als in slaap pols in uiterste stand staat
    • Stabiliseren pols door
      • Brace: niet constant gebruiken en als klachten verminderen het gebruik afbouwen (zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij gewrichtsondersteuning)
      • Zelf stabiliseren polsgewricht: pols in middenstand (hand iets naar achteren en middelvinger in het verlengde van de pols) houden
        • SAM 5465
    • Pijn verminderen / ontspannen
      • Losmaakoefeningen (vaak en kort doen) bij pijn of stijfheid in de pols. Zie verder bij oefeningen

      • Massage onderarm en pols. Zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij 'massage/ pols-hand regio

      • Koude pakking op het polsgewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling) bij pijn. Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie onder afbeelding van 'bol.com' bij 'coldpack'.

    9200000074651087

    • Bewegen, sporten en werken

      • Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen

      • Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven

      • Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen) en techniek.

      • Activiteiten doen waarbij pols losjes en pijnvrij beweegt: circulatie verbetering arm en hand

        • Losmaakoefeningen vanuit neutrale positie om gewricht los te houden bij stijfheid en pijn

        • Tafeltennis

        • Wandelen

    Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

    SAM 4781

    • Punten die van belang zijn bij deze klacht
      • Kijk zo nodig bij pols gewrichtsklachten als sprake is van uitgebreide klachten
      • Neutrale stand pols om overbelasting te voorkomen
      • Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
      • Sport- en werkspecifiekeoefeningen
    • Mogelijk basis oefeningprogramma bij deze klacht en zie video waar de meeste van de onderstaande oefeningen op staan. Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
      1. Houdingsoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen
        1. Aannemen neutrale positie polsMidden handrug in rechte lijn met onderarm (of middelvinger in het verlengde van de pols en onderarm) en hand in lichte stand naar achteren. 
      2. Losmaakoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
        1. Elleboog 90 graden gebogen: Draaien onderarm naar binnen en naar buiten
        2. Draaien pols linksom en rechtsom. Zie 'hand en pols therapiecentrum':
        3. Buigen en strekken pols en tweehandig strekken pols
        4. Zijwaarts naar links en rechts bewegen hand
        5. Dartbeweging maken met pols
        6. Rollen stok met handen 
      3. Sport- en werkspecifiekeoefeningen

        1. Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
        2. Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
        3. Mogelijk opbouw
          1. Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
          2. Uiteindelijk meer sportspecifiek (of werkspecifiek) trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
    • Voor extra oefeningen en algemene informatie bij oefeningen, zie
    • Neem met de fysiotherapeut door welke activiteit/sport u het beste weer kan doen. Rustig opbouwen van dagelijkse activiteiten (afwassen, stofzuigen, deur openen, tas tillen....) met 'stabiele pols' is belangrijkste oefening (= functioneel trainen). 

      • Bij alle activiteiten stabiel houden pols
      • Voorkomen te veel zwelling rond pols (iets mag)
      • Voorkomen van te veel pijn (iets mag)
        • SAM 3940 2
    • De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)

    De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn.

    1. Websites
      1. Hand en polscentrum: ziekte van Kienbock
      2. Gewricht.nl: pols / Kienbock
      3. Xpertclinic: Kienbock
      4. Zie ook de klachtenbeelden op deze site: polsgewrichtsklachten
    2. Onderbouwing
      1. Boek: Onderzoek en behandeling van de hand H6 (Lunatomalacie (ziekte van Kienböck) stadium 2) en H6a (Addendum lunatomalacie (ziekte van Kienböck)),  K. van Nugteren, D. Winkel
      2. Google scholar: ziekte van Kienbock
      3. Anatomie
      4. Oefeningen

        1. Website 'xpertclinic'

        2. Website 'hand&polstherapiecentrum'

      5. Richtlijnen
        1. Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke Klachten Arm, Nek en/of Schouders // De ziekte van Kienböck, blz 47
    3. Bij twijfel diagnose denken aan

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is