Compartiment: Compartimentsyndroom thv duimmuis

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 

SAM 5468 1

  • Zie boven afbeelding: linker hand, handrug. In rood locatie compartiment syndroom

In het kort

  • Andere benaming: compartimentsyndroom interosseus doralis 1
  • Een compartiment is een spiergroep die wordt omgeven door bot en stugge bindweefselstructuren (fascie)
  • Bij een compartiment syndroom is er sprake van een verhoogde druk in het spiercompartiment, waardoor het weefsel onder druk komt te staan
  • Oorzaken kunnen zijn: overbelasting of na operatie botbreuk 
  • Spieromvang neemt toe waardoor spieren strakker in het compartiment komen te zitten.
  • Gevolg is dat uittredende zenuwen en bloedvaatjes worden afgeknepen: pijn thv duimmuis, bleekheid, gevoelsstoornis
  • De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning aan het herstel

  • Zo nodig kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden

    • Anatomie
      • Een compartiment is een ruimte die wordt omsloten door een peesblad en in die ruimte liggen spieren
      • Zie afbeeldingen google: anatomie compartiment hand. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
      • Zie website 'Anatomy Lyon': Compartimenten onderarm
      • Zie aanvullende informatie 2.3
    • Compartiment syndroom treedt op als binnen deze ruimte zwelling optreedt, waardoor het weefsel daarbinnen onder druk komt te staan, met als gevolg een verstoorde doorbloeding en druk op zenuwen die naar huid en spieren lopen.
    • Voor uitgebreide en algemene informatie zie het onderwerp 'compartimentsyndroom' op deze site.

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

    • Overbelasting: herhaalde handelingen met pincetgreep
    • Na letsel, operatie of brandwonden

    Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

    • Pijn thv duimmuis
      • Bij klemmen object tussen duim en wijsvinger (pincetgreep)
      • Bij druk tussen duim en wijsvinger
    • Provocatie test: vijf minuten in de wasknijper knijpen. Na paar minuten pijn en zwelling thv duimmuis

    Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

    • Fysiotherapeut/ handfysiotherapeut
      • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. 
        • Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
        • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
        • Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken van adviezen oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
    • Huisarts
      • Doorverwijzen: (hand)fysiotherapeut, orthopeed als adviezen en oefeningen geen effect hebben
    • Specialist, orthopeed: als klachten aanhouden, verergeren of regelmatig terugkomen ondanks de adviezen en oefeningen
      • Onderzoek: drukmeting compartiment
      • Operatie, klieven peesblad spier

    Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

    • Algemeen
      • Relatieve rust
        • Voorkomen overbelasting 
        • Provocerende momenten achterhalen en kijken naar alternatieven
        • Met andere hand activiteit uitvoeren
      • Ontspannen / pijndempen

        • Losmaakoefeningen (vaak en kort doen) bij pijn of stijfheid in de pols

        • Massage onderarm en pols. Zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij 'massage/ polsregio'

        • Koude pakking op het gewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling) bij pijn. Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'.

      • Bewegen, sporten en werken

        • Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen

        • Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven

        • Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen) en techniek.

    • Bij operatie: volg protocol specialist

    Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

    SAM 4789

    • Punten die van belang zijn bij deze klacht
      • Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
      • Rek-, peesglij-, kracht- en stabiliteitsoefeningen als klachten lang aanwezig blijven
      • Sport- en werkspecifiekeoefeningen
    • Mogelijk basis oefeningprogramma bij deze klacht, zie onder en zie video waar de meeste van de onderstaande oefeningen opstaan. Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
      1. Houdingsoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
        1. Aannemen neutrale positie duim: Topje duim op topje wijsvinger (O maken). 
      2. Losmaakoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
        1. Vuist maken met vingers en duim en strekken vingers en duim
        2. Duim linksom en rechtsom draaien vanuit basis gewricht duim
        3. Buigen duim voor handpalm langs  
        4. Buigen duim in middengewrichtMet hand niet aangedane zijde duim fixeren onder het te oefenen gewricht
        5. Opponeren duimAfwisselend met duim zijkant wijsvinger en topje middelvinger aantikken 
        6. Spreiden duimDuim gestrekt van handpalm af bewegen. 
      3. Sport- en werkspecifiekeoefeningen

        1. Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
        2. Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
        3. Mogelijk opbouw
          1. Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
          2. Uiteindelijk meer sportspecifiek (of werkspecifiek) trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren

    SAM 3936 1

    • De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)

    De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefeningen voor u zinvol zijn.

    1. Websites
      1. Zie ook op deze website: compartimetsyndroom
    2. Onderbouwing
      1. Boek: Onderzoek en behandeling van middenhand en vingers H1 (Compartimentsyndroom van de m. interosseus dorsalis I van de hand), Koos van Nugteren
      2. Google scholar: Compartimentsyndroom van de m. interosseus dorsalis I 
      3. Anatomie
        1. Zie video website 'schooltv': geraamte arm 
        2. E.orthopod: youtube filmpje over anatomie pols en hand (wordt engels gesproken)
        3. Anatomy Lyon:The wrist movements - the main factors restraining the wrist / the articular complex of the wrist / pronation-supination, the muscles / pronation-supination, generalities / the hand the thumb and opposition / ulna / radius
        4. Know it anatomie: Onderarm /  hand / handgewricht compleet / bewegingen hand /  bewegingen vinger / carpale tunnel en zenuwen thv pols /  onderarmspieren /  strekkers pols en vingers / buigers pols en vingers (wordt duits gesproken)
    3. Het compartimentsyndroom van de m. interosseus dorsalis I, een vaak niet herkende vorm van RSI
    4. Oefeningen

      1. Website 'xpertclinic'

      2. Website 'hand&polstherapiecentrum'

    5. Bij twijfel diagnose, zie het onderwerp 
      1. KANS (RSI)

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is