Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding linker hand: links handrug en rechts handpalm. In rood de vingerkootjes. Tussen kootjes onderling kunnen verzwikkingen plaatsvinden.
In het kort
Andere benaming: Verstuiking of luxatie thv vinger of duim
Bij een verzikking vind er een zijwaartse en/of een draaibeweging plaats in het gewricht
Oorzaak kan een trauma zijn of een verdraaiing door een onverwachtse beweging
De banden rond het vingergewricht rekken dan uit of scheuren in
Ook het kraakbeen, pezen of bot kunnen aangedaan zijn
U heeft pijn en het gewricht wordt dik. Koelen en hoog leggen is dan een optie
Probeer na ongeveer een half uur of bewegen weer gaat.
Een röntgenfoto kan nodig zijn om te kijken of er sprake is van een botbreuk
Een verzwikking van een gewricht geneest meestal vanzelf.
Tape of een brace kan ondersteuning bieden
Is de pijn en zwelling na 1 week nog niet minder en is beweging niet mogelijk, laat dan uw huisarts of fysiotherapeut ernaar kijken.
Herstel kan lang duren: nog maanden na een verzwikking kan het gewricht dik en pijnlijk zijn na intensief belasten
De fysiotherapeut kan door uitleg, adviezen en oefeningen het herstel ondersteunen
Andere benaming: luxatie vinger/duim of ontwrichting vinger/duim of skiduim of trauma vinger/duim
Anatomie
De botjes van de vingers bestaan uit 14 vingerkootjes. Elke vinger heeft er drie: het eindkootje, het middelste kootje en het kootje wat tegen het middenhandsbeentje ligt. De duim heeft er eentje minder. Langs de gewrichtjes lopen zenuwen, bandjes en pezen.
Structuren die aangedaan kunnen zijn bij een verzwikking (neem met de fysiotherapeut door welke structuren bij u aangedaan zijn)
Banden (wordt hier besproken). Bij een verzwikking komen de banden rond het gewricht op rek of kunnen afscheuren. Gewrichtsbanden zijn stugge, stevige bandstructuren die zich rond het gewricht bevinden.
Bij een verzwikking kan een gewrichtje uit de kom gaan
Mogelijke complicatie na een verzwikking
Stijf worden (of bewegingsbeperking in een richting) van gewricht
Weer verzwikken / scheuren banden
Zwelling die aanwezig blijft
Blessures aan banden, pezen en kraakbeen vragen vaak om lang herstel (enkele maanden tot 1 jaar). Eea hangt af van de ernst van de blessure, leeftijd, situatie gewricht voor blessure (sprake van artrose?) en de belasting waar na de blessure sprake van is (zwaar werk, belastende sport).
Voor uitgebreide en algemene informatie tav verzwikking, zie het onderwerp 'verzwikking' op deze site en zie aanvullende informatie 2.5
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Trauma
Bal op vinger / duim
Vinger / duim blijft ergens achter haken
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Zwelling
Pijn
Gevoel van instabiliteit
Abnormale stand
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut / handfysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2-4 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel van de aangedane structuren. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.
Eerste behandeling: diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken van adviezen oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
Huisarts
Medicatie: pijndemper / ontstekingsremmer
Doorverwijzen: onderzoek (röntgen) / (hand)fysiotherapeut / orthopeed als verzwikkingen blijven plaatsvinden ondanks adviezen en oefeningen
Specialist (orthopeed) bij inscheuring banden (zie malletvinger op de site), botbreuk (zie vinger of duim botbreuk op deze site)
Onderzoek: röntgen / MRI. Zie ook startpuntradiologie.nl: hand
Immobilisatie: Gips, brace, spalkje of tape
Operatie bij totale inscheuring band
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Algemeen
Uiterste standen voorkomen
Brace of tape of spalk, zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'ondersteuning'/ arm. Balans vinden tussen immobilisatie (brace / tape/ spalk) en mobilisatie (bewegen)
Zwelling verminderen door steunkousje of hand hoog leggen
Bij verzwikking duim: Neutrale positie basis duimgewricht: topje duim op topje wijsvinger (O maken)
Ontspannen / pijn verminderen
Losmaakoefeningen vaak en kort doen, zie verder bij oefeningen
Koude pakking op het vinger of duimgewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie ook onder afbeelding van 'bol.com' bij'coldpack'.
Bij operatie, gips of spalk:
Volg protocol eigen specialist
Spalk, tape of brace 4 weken om vinger of duimgewricht om gewricht te stabiliseren zodat bandjes kunnen herstellen
Bewegen, sporten en werken
Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven
Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen) en techniek
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn bij deze klacht
Bij verzwikking duim: Houdingsoefening om basisgewricht duim in neutrale positie te brengen
Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
Peesglijoefeningen en rekoefeningen: eventueel doen bij irritatie pezen, bespreken met fysiotherapeut
Kracht en stabiliteitsoefeningen
Sport- en werkspecifiekeoefeningen
Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
Mogelijk basis oefenprogramma voor de duim na een verzwikking,
Zie onder en zie video waar de meeste van de onderstaande oefeningen opstaan.
Houdingsoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Uiteindelijk meer sportspecifiek (of werkspecifiek) trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
Voor extra oefeningen en algemene informatie bij oefeningen, zie
Rustig opbouwen van dagelijkse activiteiten (afwassen, stofzuigen, deur openen....) is belangrijkste oefening (= functioneel trainen). Bij alle activiteiten/ sporten stabiel houden vinger/duim
Voorkomen te veel zwelling rond vinger/duim (iets mag)
Voorkomen van te veel pijn (iets mag)
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn.
Boek: Onderzoek en behandeling van sportblessures van arm en hand H15 (Ruptuur van het ligamentum collaterale ulnare van het metacarpofalangeale I-gewricht (skiduim ), type stenerletsel), Koos van Nugteren, Dos Winkel
Boek: Onderzoek en behandeling van artrose en artritis H1 (Een 14-jarige scholier met een pijnlijk gezwollen vinger nadat deze op een ongelukkige manier geraakt was door een basketbal), Koos van Nugteren, Dos Winkel
De skiduim (2013).Een skiduim is een veelvoorkomend letsel dat kan optreden bij hyperabductie van de duim. Als dit letsel onjuist behandeld wordt kan dat tot chronische pijn en instabiliteit leiden. Kennis van de anatomie, een correcte methode van lichamelijk onderzoek en adequate aanvullende diagnostiek zijn essentieel voor een goede behandeling. Wij beschrijven de diagnostiek en behandeling van 3 patiënten die elk op een andere manier een skiduim hadden opgelopen. Patiënt A, een 23-jarige man, kwam naar de SEH nadat hij tijdens het voetballen op zijn duim was gevallen. Bij inspectie was het metacarpofalangeale gewricht van de duim (MCP I) minimaal gezwollen en drukpijnlijk aan de ulnaire zijde. Het testen van de gewrichtsfunctie was moeizaam wegens pijn. Na anesthesie volgens Oberst (zie uitleg) bleek het MCP-gewricht van de duim instabiel te zijn en > 30° naar radiaal bewogen te kunnen worden. Een röntgenfoto toonde geen traumatische afwijkingen.
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
