Spier: Kramp kuiten in nacht

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 
SAM 4565 1
  • Zie onder afbeelding buitenzijde onderbeen, in rood de kuitspier

In het kort

  • Spieren die betrokken zijn bij kramp kuiten in de nacht zijn de kuitspieren en de voetspieren
  • Bij 'kuitkramp in de nacht' is sprake van in de nacht optredende pijnlijke spiercontracties 
  • De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning aan het herstel

  • Anatomie, zie ook aanvullende informatie 2.4
    • De kuitspier loopt van boven het kniegewricht met twee koppen naar het hielbot. Zijn voornaamste functie is het buigen van de knie in het kniegewricht en het strekken van de voet (voetrug van het onderbeen af bewegen) in het enkelgewricht
    • Zie website 'Human ARVR': 'Kuitspier'
    • Zie google afbeeldingen: kuitspieren. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn. 
  • Bij 'kuitkramp in de nacht' is sprake van in de nacht optredende pijnlijke spiercontracties van voornamelijk de kuit- en voetspieren
  • Ongeveer 2% van de bevolking heeft regelmatig last van deze krampen
  • Komt voor op alle leeftijden, maar neemt toe met het ouder worden (30 tot 50% van de ouderen heeft last heeft van nachtelijke krampen).
  • Mensen met vaataandoeningen (zoals spataderen) hebben niet meer kans op nachtelijke kramp
  • Uitlokkende factoren zijn: de voeten strekken of in liggende houding met de voeten afzetten tegen het voetenuiteinde van het bed
  • Kuitkramp onderscheiden van 2 andere aandoeningen namelijk: slaapschokken en rusteloze benen (zie op deze site: rusteloze benen). Bij deze klachtenbeelden treed geen pijn op, in tegenstelling tot kuitkrampen die wel pijnlijk zijn.

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

  • Specifieke houdingen / bewegingen die kramp kunnen uitlokken: op de tenen staan of lopen, laarzen aantrekken, (tijdens de slaap) in zijligging de voeten strekken of in liggende houding afzetten tegen het voeteneinde van het bed. Deze houdingen hebben gemeen dat er een spiercontractie van kuit of voet plaatsvindt terwijl de achillespees ontspannen is.
  • Ouder worden: op hogere leeftijd meer last van nachtelijke krampen
  • Overprikkeling van zenuwen ter hoogte van de spieren
  • Overprikkeling van zenuwen op wervelniveau (dan vaak ook andere klachten die met wortel prikkeling te maken hebben)
  • Mogelijk speelt erfelijkheid een rol; komt in bepaalde families vaker voor.
  • Vochtverlies door braken of diarree
  • Achterliggende aandoening: neurologische afwijkingen, diabetes, nierproblemen, Raynaud syndroom, spataderen, schildklierproblemen
  • Chemotherapie, medicatie (plaspillen, bepaalde medicijnen tegen hoge bloeddruk)
  • Tweede deel van de zwangerschap: tekort aam magnesium (krampen verdwijnen meestal na de bevalling)
  • Weinig drinken
  • Veel alcohol gebruik
  • Extreem spiergebruik
  • Zonder duidelijke oorzaak: Meestal is de oorzaak van kuitkramp onbekend

Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

  • Plotselinge periodes van onwillekeurige spiercontracties (verharding en zwelling van de spier)
  • Heftige pijn in kuit en / of voet. Kuitkramp geeft vaak meer pijn dan kramp in voet
  • Wanneer de kramp voorbij is, resteert een tweede minder ernstige spierpijn, die dagenlang kan aanhouden
  • Treed op in de nacht
  • Houd een aantal seconden tot minuten aan

Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

  • Fysiotherapeut
    • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2 - 4 behandelingen voldoende. 
      • Eerste behandeling: Diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
      • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
      • Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
      • Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
      • Zo nodig nog 2 (of meer: e.e.a afhankelijk van herstel) behandelingen plannen
  • Huisarts
    • Zie website 'thuisarts': Kramp in de kuit in de nacht
    • Medicatie: hydrokinine, antiepileptica, magnesium bij zwangeren
    • Doorverwijzen: fysiotherapeut

Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

  • Algemeen
    • Een regelmatig leef en slaappatroon kan de nachtrust verbeteren
    • Zorg voor een goede vochthuishouding: Drink voldoende water en niet te veel koffie
    • Slaap met de benen iets verhoogd of slaap op de zij met opgetrokken benen
    • Neem een warm bad voor het slapen gaan
    • Onderneem geen grote lichamelijke inspanningen in de laatste 6 uur voor het slapen
    • Hoger of lager afstellen van een fietszadel, fietspedalen zonder schoenclips
    • Bespreek uw medicijngebruik met de huisarts omdat bepaalde medicijnen de klachten kunnen verergeren
    • Loop op goede schoenen: goed voetbed en geen hoge hakken
    • Rek de kuitspieren en voetspieren op moment van kramp en/of voor het slapen gaan
  • Ontspannen / pijn verminderen

SAM 3763

  • Activiteiten / sporten
    • Voorkom zware sportactiviteiten 6 uur voor het slapengaan
    • Zorg voor voldoende vochtinname       

Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

SAM 3759

SAM 3942

De fysiotherapeut geeft aan welke oefeningen voor u geschikt zijn

  1. Websites
    1. Gezondheidsnet: Wakker worden door spierkramp, nachtelijke spierkramp in kuit of voet /  6 vragen over nachtelijke spierkramp / 5 vragen over foamrol
    2. Infonu, mens en gezondheid: Nachtelijke spierkramp
    3. Discussieforum / goeie vraag.nl: Hoe ontstaat nachtelijke kramp in je kuit? / viva: nachtelijke kuitkramp
    4. Zie ook op deze site de onderwerpen: Oefeningen divers, kijk bij ontspanning en ontspanning %2B stretchen %2B massage
  2. Onderbouwing  
      1. NHG, huisarts en wetenschap: nachtelijke kuitkramp (2006)
      2. Google scholar: nachtelijke kuitkramp
      3. Wat is de behandeling bij pijnlijke nachtelijke kuitkrampen (2006), dr. Jansen
      4. Anatomie
        1. Know it Anatomie: Gastrocnemicus
        2. Nabil Ebraheim: Onderbeen
  3. Differentiaal diagnose
    1. Rusteloze benen (restless legs): zijn pijnloos
    2. Slaapschokken (myoclonus nocturnus, periodic leg movements of sleep): zijn pijnloos

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is