Hoofd: Hyperventilatie, stress gerelateerd

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 
Hv
  • Zie boven afbeelding: hoog ademen bij hyperventilatie

In het kort

  • Hyperventilatie wil zeggen dat u te snel en/of te diep ademt.

  • U kan benauwd zijn en een duizelig gevoel hebben 

  • Klachten komen vaak door angst en stress

  • Probeer bij een aanval rustig/ langzaam adem te halen.

  • Het kan ook helpen om bewegingen te maken zoals kniebuigingen.

  • Opschrijven in welke situatie u de klachten krijgt en dit bespreken met bv de huisarts of fysiotherapeut 

  • In een papieren zak ademen helpt niet

  • De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning aan het herstel
  • Zo nodig kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden
  • Hyperventilatie is één van de vele verschijnselen die kunnen optreden onder invloed van stresshormonen, die door angst en panieksituaties kunnen vrijkomen
  • Zie video van website 'schooltv': ademhaling
  • Zie video gezondheidsplein: 'hyperventilatie'
    • Kanttekening: advies om in zakje te ademen is achterhaald
  • Diagnose stellen
    • Zie “verschijnselen”
    • Door de Nijmeegse Vragenlijst voor hyperventilatie in te vullen, Zie fysiovragenlijsten: Nijmeegse vragenlijst

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

  • Spanningen en angsten (zie psychowijzer: angst).

Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

  • Pijnlijke steken in de borst
  • Gespannenheid
  • Duizeligheid
  • In de war zijn of het gevoel hebben het normale contact met de omgeving te verliezen
  • Een snellere of diepere ademhaling, benauwd voelen, ademnood (= hyperventilatie)
  • Opgeblazen gevoel in de buik
  • Niet voldoende diep kunnen doorademen
  • Tintelingen rond de mond en in arm/ vingers
  • Koude handen of voeten
  • Versnelde hartslag 
  • Angstig gevoel

Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

  • Fysiotherapeut
    • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn. Mogelijke specialisaties fysiotherapie: psychosomatisch fysiotherapeut en haptotherapeut
  • De huisarts
    • Zie de website 'Thuisarts.nl': angststoornis hyperventilatie.
    • Medicatie om angst te verminderen,
    • Doorverwijzen: fysiotherapeut, psycholoog, maatschappelijkwerker, huisartsondersteuner
  • Specialist: longarts, cardioloog om te kijken of er lichamelijke oorzaken zijn voor de klachten
    • Zie video van de 'hyperventilatie stichting': uitleg door longarts over 'hyperventilatie'
  • Mentale begeleiding (bijvoorbeeld maatschappelijk werk, psycholoog, psychiater, haptotherapeut), wanneer klachten het dagelijkse leven gaan bepalen
  • Bij langdurige hyperventilatieklachten is een begeleiding waar meer behandelaars bij betrokken zijn (bijvoorbeeld fysiotherapie en psycholoog) en die gericht is op het omgaan met de klachten in relatie tot mentale of psychische aspecten, erg belangrijk. Neem met de huisarts of fysiotherapeut door welke hulpverlener voor u zinvol is. 

Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

  • Algemene adviezen
    • Een cursus yoga of  mindfulness geeft handvatten om met de klachten om te gaan (ontspanningsoefeningen, ademhalingsoefeningen, inzicht in stress)
    • Maak gebruik van ontspanningstechnieken: zie het onderwerp 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij ontspanning, bespreek met de fysiotherapeut welke ontspanningstechniek voor u geschikt is
    • Hou een dagboek bij van uw klachten, gedachten, angsten
    • Door zelfmassage, warmte pakking en losmaakoefeningen de nek ontspannen. zie het onderwerp 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij massage nek
    • Word bewust van de stresssignalen van uw lichaam, leer ze herkennen
    • Word bewust van de lichamelijke en geestelijke grenzen en leer ze respecteren
    • Probeer na te gaan waarom bepaalde situaties spanningen oproepen. Het kan zijn dat u zich niet van angst of spanningen bewust bent, maar dat u wel last hebt van de genoemde klachten. Bespreek dit ook eens met iemand die u goed kent.
    • Coaching door fysiotherapeut door bijvoorbeeld eenmaal per maand af te spreken of contact via e-mail te hebben om af te stemmen wat mogelijk is en wat bij u past.
  • Adviezen bij eerste verschijnselen hyperventilatie
    • Probeer bij benauwdheid rustig te blijven
    • In rustig tempo inademen en uitademen. Probeer de uitademing te verlengen 
    • Bewegen: springen, zwaaien met armen
    • Probeer door de neus in te ademen 
    • Kauwgom kauwen: je ademt dan minder snel in
    • Fluiten of langer uitademen om snel inademen te voorkomen         
  • Positieve punten ten aanzien van sporten bij hyperventilatie
    • Een actieve leefstijl kan het zelfbeeld positief veranderen, het kan  u meer zelfvertrouwen geven en zorgen voor een betere omgang met de dagelijkse stress
    • Sporten in een club met anderen draagt bij aan sociale contacten
    • Specifiek voor mensen met hyperventilatie geldt dat door lichamelijke activiteit de te snelle ademhaling gebruikt wordt. Hierdoor kan er meer controle komen over de klachten
    • Hardlopen kan een positieve invloed hebben op psychische klachten (zie runningtherapie). Het lichaam maakt tijdens het hardlopen endorfine aan, waardoor er stemmingsverbetering optreedt en angsten minder worden.
    • Een verbetering in de conditie verhoogt de fysieke en mentale belastbaarheid.

Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

  • Aandachtspunten zijn
    • Niet hoog ademen (borstademhaling) maar laag (buikademhaling)
    • Rustig in- en uitademen
    • Uitademhaling iets verlengen
  • Zie website 'medicinfo': Bewust ademen 
  • Zie het onderwerp 'oefeningen diversop deze site en kijk bij ademhaling en ontspanning

SAM 3818

De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn

  1. Webites
      1. Psychische begeleiding
        1. Mentaal vitaal: Mentaal Vitaal is er voor iedereen die meer wil weten over mentale gezondheid en daar zelf mee aan de slag wil. Mentaal Vitaal geeft: informatie / mentale fitness tips & oefeningen / online cursussen & therapie / verwijzing naar hulp
        2. Trimbosinstituut, zelfhulpwijzer
        3. Kleurjeleven.nl: online therapie voor als u 18 jaar of ouder bent; u Last heeft van somberheid; u Zelfstandig uw stemming wilt verbeteren
        4. Psyfit.nl: geeft je houvast om je mentale fitheid te verbeteren. Je kiest zelf waar je aan wilt werken. Niet alles tegelijk, maar elke week een ander aspect.
        5. Sterkopjewerk.nl : online zelfhulpprogramma voor medewerkers in de GGZ die hun stressklachten willen aanpakken
      2. Angstklachten: informatie over begeleide zelfhulpcursus
      3. Fearfighter: interactieve online behandeling
      4. Goalie app. PsyQ heeft in samenwerking met Sense de app Goalie ontwikkeld. Deze app gaat onderdeel uitmaken van de behandelprogramma's Depressie en Angstoornissen van PsyQ.
      5. Gezondheidsplein: hyperventilatie en angst 
      6. App, breething
      7. website 'sportrust', Sportrusten TV:Bram Bakker over hardlopen, depressie en ademhaling en boek: 'zuurstofwinst
      8. Zie ook op deze site de onderwerpen: stress gerelateerde klachten oefeningen divers, kijk bij ontspanning / nekklachten / hulpmiddelen, kijk bij spieren / bewegen, trainen en sporten
  2. Onderbouwing  
    1. Huisarts en wetenschap / NtvG
      1. 1 t/m 10 van 282 zoekresultaten voor 'hyperventilatie'
      2. Internetprogramma werkt bij angstklachten (2016). Conclusie: ICGT is een aantrekkelijker alternatief als wacht- of reistijden voor hulpverlening langer zijn. E-mental health is breder dan ICGT. Er zijn korte modules en apps beschikbaar voor psychische klachten, zoals piekeren en slaapproblemen. Deze sluiten mogelijk beter aan bij de hulpverlening in de eerste lijn, waar met name klachtgericht en kort wordt behandeld. Dat neemt niet weg dat de resultaten van deze review motiveren om de haalbaarheid van verdere implementatie van ICGT in de huisartsenpraktijk te onderzoeken.
      3. Paniekaanval. Wat is het probleem? (2013)
      4. Helpen bij paniek en vermijding (2001)
      5. Acute benauwdheid op de huisartsenpost (2011)
      6. Probleemoplossende therapie (2009)
    2. Fysio forum:
      1. Zoekresultaten bij HV
    3. Google scholar: hyperventilatie
    4. Richtlijnen database: angststoornissen

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is