Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn
Zie boven afbeelding voorzijde rechter schoudergordel, in rood mogelijke locaties gewrichtsklacht
In het kort
Het schoudergewricht is samengesteld uit de kop van de bovenarm, de kom van het schouderblad en de kraakbeenring om de kom (labrum). Zie boven afbeelding en zie video op website 'Blausen': anatomie van het schoudergewricht
Bij gewrichtsklachten is het kraakbeen en vaak ook het weefsel rond het gewricht (o.a pezen, kapsel) aangedaan
Tijdelijk door overbelasting of trauma
Blijvend door slijtage (o.a door oudere leeftijd, chronische ziekte, eerdere operatie, zwaar beroep). Zie video 'join2move': Artrose
Er kan o.a sprake zijn van pijn, zwelling, stijfheid en warmte rond het gewricht
U heeft pijn bij het weer gaan bewegen na rust en bij ernstige klachten ook pijn in rust
Herstel duurt vaak lang (van aantal weken tot maanden)
Bij slijtage is vaak sprake van terugkerende klachten
Fysiotherapie kan door uitleg, adviezen en oefeningen de voorwaarden voor herstel optimaal maken
Zo nodig ook samen kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden
Andere benaming: last van schouder of schouderpijn of artrose schouder of schouderklacht of gewrichtsklacht schouder
Anatomie
De schoudergordel wordt gevormd door de bovenarm (humerus), het schouderblad (scapula) en het sleutelbeen (clavicula). Deze botdelen vormen de volgende gewrichten: het schoudergewricht, het AC gewricht en het SC gewricht.
Het schoudergewricht is samengesteld uit de kop van de bovenarm (caput humerale), de kom van het schouderblad (cavitas glenoidale) en de kraakbeenring om de kom (labrum). Om de uiteinden van de botten zit kraakbeen en rond het gewricht zit het gewrichtskapsel. Binnen het kapsel zit gewrichtsvocht. Langs het schouder gewricht lopen banden, zenuwen en spieren (en pezen van spieren), met daartussen een slijmbeurs.
Zie google afbeeldingen: schoudergewricht. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
Bij een schouder gewrichtsklacht kunnen banden, kapsel, pezen, spieren, botten, kraakbeen, slijmbeurs en labrum (ringvormige bindweefselstructuur rond de schouderkom) betrokken zijn. Neem met de fysiotherapeut door welke structuren bij u aangedaan zijn.
Voor kraakbeenklacht en botvorming langs de rand van het gewricht: wordt hier besproken
Kraakbeen slijtage is niet terug te draaien. Wel is het mogelijk het overgebleven kraakbeen zo goed mogelijk te houden door gedoceerd bewegen (zie verder bij adviezen en oefeningen).
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Klachten ten gevolge van artrose zijn meestal niet constant aanwezig: periodes van klachten en periodes klachtenvrij (bij overbelasting periode meer last)
Pijn in schouder (diep in schouder), nek en/of bovenarm.
Bij op schouder liggen
Bij belasten arm (tillen)
Bij heffen arm boven 90 graden
Bij bewegen na rust (startpijn)
Stijfheid: afname beweeglijkheid (hand op rug, hand op hoofd, draaibewegingen)
Crepitaties (kraken, “zanderig” geluid) bij het bewegen
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel van de aangedane structuren. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren. Als sprake is van artrose: voorwaarden scheppen dat artrose zo min mogelijk klachten geeft.
Eerste behandeling: diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en als er nog tijd is aantal adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken adviezen en oefeningen en de 'bewegingsangst'
Huisarts
Medicatie: pijndempen, ontstekingsremmer
Doorverwijzen: onderzoek (echo, röntgen) / fysiotherapeut / orthopeed als klachten aanwezig blijven, erger worden of regelmatig terugkomen
Injectie: pijnstiller en ontstekingsremmer (vermindert de irritatie (ontsteking) in het gewricht). Zie video op website 'thuisarts.nl'
Naar specialist, orthopeed
Diagnose stellen: Om een goede diagnose te kunnen stellen is het soms nodig om een injectie met een snelwerkende pijnstiller toe te dienen
Onderzoek: röntgen, echo, MRI en kijkoperatie. Uit onderzoek: smallere gewrichtsspleet, botvorming langs rand gewricht (osteofyten). Zie startpuntradiologie.nl bijschouderen zie video gezondheidsplein:kijkoperatie
Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV), zorg voor beweging: artrose schouder
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Algemeen
In beweging blijven (essentieel bij gewrichtsklachten!), maar overbelasting voorkomen. Bij pijn heffen arm: bewegen tot de pijn!!
Gedoseerd bewegen vermindert verstijving van het schoudergewricht en verbetert de belastbaarheid
Maak gebruik van pijnstillers om in beweging te kunnen blijven en goed te kunnen slapen (niet met pijndempers zwaar belasten)
Maak zo nodig gebruik van een ondersteuning voor de schouder: bespreken met de fysiotherapeut. Zie bol.com: schouderbrace en mitella
Ontspannen / pijndempen
Pijn dempen door koude pakking op het schoudergewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie bol.com: hot/coldpack
Losmaakoefeningen (vaak en kort doen), zie verder bij oefeningen
Zelfmassage nek en schouders. Zie 'oefeningen divers' en kijk bij massage/ schouder %2B bovenarm
Neem dit door met de eigen fysiotherapeut zodat die kan aangeven welke technieken voor u zinvol zijn, met welke intensiteit u het kan doen en waar u op moet letten. Zie massage wat u zelf kan doen: video massage nek en schouder. Zie bol.com: massage apparaten ( foamrol ) // massageolie
Ontspannen slaaphouding voor schouder: zijlig op niet aangedane schouder en aangedane arm op kussen. Zie video op website 'rehab my patient'
Warmtepakking op nek- en schouderspieren (met fysiotherapeut doornemen waar en wanneer). Zie video op website ‘rehab my patient’. Zie bol.com: hot/coldpack
Bewegen, sporten en trainen
Bespreek met de huisarts of fysiotherapeut of er beperkingen zijn.
Zorg voor goede warming up en cooling down
Doe functionele oefeningen: iets zwaars (bv stofzuiger) optillen en wegleggen.
Neem met de fysiotherapeut door welke activiteit/sport u het beste weer kan doen. Rustig opbouwen van dagelijkse activiteiten is belangrijkste oefening (= functioneel oefenen/ trainen). Accent leggen op trekken (b.v deur openen, tas dragen), duwen (b.v hand in zitting bank duwen) en steunen (handen gebruiken bij opstaan stoel). Met fysiotherapeut dit doornemen en werksituaties doornemen: goede uitvoering).
Maak samen met de fysiotherapeut een trainingsschema
Trainen in het water is zinvol omdat de spieren versterkt worden, zonder dat gewrichten te zwaar belast wordt. Bij schoolslag oppassen dat arm niet te ver voorwaarts bewogen wordt (doornemen met fysiotherapeut).
Bij fitnessclub oppassen voor overbelasting: trainen zonder of met beperkte gewichten. Soms is het beter om thuis vaak en kort te trainen met dynaband / gewichtjes.
Als de eigen sport niet meer uitoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven: fitness programma voor thuis of in fitness ruimte (oppassen voor overbelasting!).
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn bij deze klacht
Volg altijd het protocol van de eigen specialist / fysiotherapeut
Houdingsgevoeloefeningen om een optimaal bewegingssamenspel tussen bovenarm (kop schoudergewricht) en schouderblad (kom schoudergewricht) te realiseren.
Losmaakoefeningen: Ontspannen spieren rond de schouder en het schoudergewricht.
In eerste instantie kleine bewegingen en daarna bewegingsuitslag langzaam opbouwen op geleide van de pijn
Aan- en ontspannen spieren: 3-5 herhalingen en druk ongeveer 3 seconden aanhouden
Rekoefeningen: Rek tussen de 5 en 15 seconden aanhouden. Duur rek bij u bespreken met fysiotherapeut
Spierversterkende oefeningen en stabilisatie oefeningen van de spieren rond de schouder (zgn rotatorcuff) en schouderbladspieren
Beginnen onder de 90 graden en daarna boven de 90 graden als het pijnvrij kan
Houdingsgevoeloefeningen / onderstaande oefeningen uitvoeren in zit of stand
Schouderblad stabiliseren (schouderbladen aantrekken: naar elkaar toe en naar beneden) en arm verschillende richtingen op bewegen onder schouderhoogte.
Losmaakoefeningen / onderstaande oefeningen uitvoeren in lig of zit of stand / bij elke oefening eerst stabiliseren schouderblad
Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
Oefenprogramma van fysiotherapeut ondersteunen met enkele keren in de week trainen (bijvoorbeeld in een fitnesscentrum of joggen)
Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Uiteindelijk meer sportspecifiek (of werkspecifiek) trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
Voor extra oefeningen en algemene informatie bij oefeningen
Bij smashen, gooien en zwemmen: uiterste grens van de belastbaarheid vermijden en inzicht in de correcte uitvoering. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Als klachten blijven werpbeweging aanpassen: hand niet te ver van lichaam af bewegen, schouderblad voldoende aantrekken, romp voldoende indraaien en bij inzet werpen elleboog iets naar voren houden
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen: werpbeweging zonder racket of bal, eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Het maken van een ‘ingooi’ met een bal zoals dit bij voetballen wordt gedaan, de ellebogen zijn daarbij naar voren gericht. Omdat beide handen de bal vasthouden wordt de worp boven het hoofd uitgevoerd.
Het gooien van een bal (of balletje) met één hand terwijl ook de andere hand de bal aanraakt tijdens de worp. De gooiende hand wordt hiermee gedwongen dicht bij het hoofd te blijven zodat de lastarm niet te groot wordt.
Tennisballetjes gooien tegen een muur, steeds lettend op de juiste techniek.
Uiteindelijk meer sportspecifiek trainen, indien van toepassing, met een racket. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig kan overgooien of -slaan. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
