Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding van doorsnede spier (rood) en spierpees (geel)
In het kort
Pezen verbinden spieren met bot
Oorzaak van de peesklacht kan overbelasting zijn of kwaliteitsvermindering (o.a door ouder worden)
Klachten die u heeft zijn pijn bij aanspanning en bij bewegingen
Herstel van een peesklacht kan lang duren (enkele weken tot maanden)
Blijf binnen de mogelijkheden actief en voorkom de belastende bewegingen
De fysiotherapeut kan door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning bieden tav het herstel
Zo nodig samen kijken welke zorg zinvol is als klachten blijven of erger worden
Andere benaming: Peesblessure
Anatomie
Pezen zorgen voor de aanhechting van spieren aan de botten en ze dragen de spieractiviteit over op het bot.
Op sommige plaatsen loopt de pees door een peesschede
Zie google afbeeldingen: spierpees.Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
Meer beweeglijkheid gewrichten: instabiliteit, hypermobiliteit
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Meer pijn bij
Aanspannen aangedane spier
Op rek brengen van de aangedane spier: trek op aangedane pees
Druk op pees
Krakend geluid: verdikte pees die door peesschede schuift
Pijn is niet altijd aanwezig: Pijn en ernst van de klachten gaan niet altijd samen
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke adviezen, oefeningen en informatie zinvol zijn, zie verder.
Mogelijke behandelvormen zijn. Zie ook aanvullende informatie 1.1.1 en 2.1
Paraffine / Cryotherapie. Zie ook onder bij adviezen
Rekken. Zie onder bij oefeningen
Stroom - Phono- of iontoforese
Brace. Zie onder bij adviezen
Laser
Ultra geluid
Shockwave cq drukgolftherapie. Zie ook aanvullende informatie 2.12.1
(Kinesio) Tape. Zie onder bij adviezen en zie aanvullende informatie 2.10.2
Fricties. Zie onder bij adviezen
Excentrische oefeningen: Positieve resultaten bij achillespeesklachten, patellapeesklachten en extensor carpi radialis brevis (tenniselleboog) peesklachten. Voor andere peesklachten is het advies om excentrische oefeningen te doen, ondanks het feit dat daar geen onderzoeksresultaten voor zijn. Zie onder bij oefeningen. Zie ook aanvullende informatie 1.1.2
Huisarts
Medicatie: Paracetamol of NSAID (pijndemper en ontstekingsremmer) gedurende maximaal 10 dagen, voornamelijk om pijn te bestrijden. Zie ook aanvullende informatie 2.1.1
Injectie. Zie ook aanvullende informatie 2.1.2
Doorverwijzen: onderzoek (echo, röntgen), fysiotherapeut, orthopeed als klachten ondanksadviezen en oefeningen aanwezig blijven
Specialist, orthopeed als klachten aanhouden, verergeren
Operatie. Operatie, als andere interventies geen resultaat opleveren na 12 maanden en de pijn sterk aanwezig blijft. Een operatie kan uw klachten verminderen, maar dat is niet in alle gevallen zo (aangegeven succespercentage van een operatie bij bv een tenniselleboog ligt tussen de 60 en de 70% vlg de othopedie (!)). Mogelijkheden bij uw peesklacht bespreken met de orthopeed.
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Bij operatie: volg protocol specialist
In beweging blijven is erg belangrijk
Voorkom overbelastingssituaties
Belasting aanpassen aan mogelijkheden
Lichaamshoudingen die klacht oproepen vermijden.
Explosieve bewegingen vermijden
Ontspannen / pijn dempen
Zelfmassage / fricties betreffende spierpees. Zie 'oefeningen divers' en kijk bij massage. Zie ook aanvullende informatie 2.1.11
Warmtepakking op spieren. Zie ook aanvullende informatie 2.1.3
Losmaakoefeningen, zie onder bij oefeningen
Tapen. Zie aanvullende informatie 2.1.10 en 2.12.2
Brace. Zie aanvullende informatie 2.1.6
Koude pakking (zakdoek tussen huid en pakking, 10 minuten per keer, 20 minuten tussen elke koude behandeling) op aangedane pees. Zie 'oefeningen divers' en kijk bij massage. Zie ook aanvullende informatie 2.1.3
Adviezen tav sporten
Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
Als de eigen sport niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven
Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen, stoppen is vaak niet nodig) en techniek.
Een goede warming-up en cooling-down (rustig starten met de sport die u gaat doen en rustig eindigen). Doe eventueel rekoefeningen
Stadia van tendopathie
Stadium 1: Lichte pijn na inspanning die gewoonlijk na enkele uren weer verdwijnt.
Stadium 2: Matige pijn aan het begin van de inspanning en daarna. Klachten blijven ook langer aanwezig.
Stadium 3: Pijn aan het begin van de inspanning die wel minder wordt tijdens de inspanning, maar niet helemaal verdwijnt. Na het sporten kan de pijn dagen aanhouden.
Stadium 4: Pijn die tijdens de inspanning optreedt en zo ernstig is dat de sport- of werkprestatie eronder te lijden heeft.
Stadium 5: Blijvend aanwezige pijn, ook in rust.
Stadium 6: Ruptuur; dit stadium is arbitrair doordat vaak een peesruptuur optreedt zonder eraan voorafgaande klachten.
Sporten weer hervatten
Als er geen pijnklachten meer zijn
Als er geen bewegingsbeperkingen meer zijn
Als er niet meer sprake is van startpijnen
Als er niet meer sprake is van ochtendstijfheid rond de aangedane pees
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Oefeningen die van belang zijn bij deze klacht
Houdingsgevoel en gewrichtsgevoel oefeningen zijn van belang om een stand het gewricht te handhaven die het minste overbelasting geeft voor de aangedane pees
Losmaakoefeningen
Soort losmaakoefeningen
Beweging aangedane spier uitvoeren
Variatie: bewegingsuitslag vergroten
Variatie: versnellen beweging
Aan- en ontspannen van aangedane spier zonder dar er beweging plaatsvind (= isometrisch trainen spier)
Activiteit doen waarbij spier rustig gebruikt wordt
Doel
Ontspanning van de aangedane pees (en spier van die pees)
'Slanker maken' pees
Pijn dempen
Rekoefeningen: Duur rek bespreken met de fysiotherapeut (meestal tussen de 10-20 seconden)
Krachtoefeningen
Open keten oefeningen laten overgaan in gesloten keten oefeningen en functionele oefeningen
Isometrisch (aan- en ontspannen spier zonder dat er een beweging plaatsvind). Zie ook aanvullende informatie 2.11
Concentrisch (buigen en strekken)
Excentrisch (aanspannen spier en onder weerstand verlengen). Excentrische oefeningen lijken een goede invloed te hebben op de kwaliteit van gedegenereerd peesweefsel omdat excentrische contracties meer kracht kunnen genereren dan concentrische contracties. De training is dus zwaarder, terwijl de oefeningen goed beheerst uitgevoerd kunnen worden. Veel wetenschappelijk bewijs bij excentrische training van de achillespees, kniepees, schouder rotatorcuff, polsstrekkers (roeierspols) en tibialis posterior (zie aanvullende informatie 1.1 en 2.1.12 en 2.3.2....)
Stabilisatieoefeningen zijn van belang om de bewegingen goed te laten verlopen en overbelasting door instabiliteit te voorkomen
Functionele oefeningen zijn belangrijk omdat dit in het dagelijkse leven toegepast kan worden en omdat de te oefenen spier en/of gewricht dan deel uit maakt van een natuurlijke beweging
Sportspecifiekeoefeningen
Voor peesklacht algemeen
Oefenprogramma van fysiothetapeut eventueel ondersteunen met enkele keren in de week trainen in een fitnesscentrum
Sport doornemen die gedaan wordt 'droog oefenen' omdat dit aansluit bij het normale gebruik spieren en gewrichten
Doornemen juiste techniek sport. Juiste techniek. De techniek moet erop gericht zijn de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Zie onder mogelijke opbouw naar sport, ga naar volgende stap bij pijnvrij kunnen uitvoeren
Voor peesklacht been
Fietsen
Dribbelen op plek: bijvoorbeeld 10 maal 20 seconden
Korte stukken rennen met kleine passen: bijvoorbeeld 10 maal 40 meter
Versnellen voorwaarts/achterwaarts: bijvoorbeeld 10 maal 10 meter
Hardlopen op snelheid: bijvoorbeeld 6 maal 20 meter en daarna 4 maal 40 meter en daarna 2 maal 60 meter
Deelnemen aan eigen training bij afwezigheid pijn
Voor oefeningen, kijk bij klachtenbeeld waar sprake van is
Voor een mogelijk trainingsprogramma, zie 'bewegen, sporten en trainen' op deze site en kijk bij 'mogelijk oefenschema bij spier- en peesklachten'
De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn
Zie ook op deze site: hulpmiddelen, kijk bij gewrichtsondersteuning en sporten en loophulpmiddelen / trainen, kijk bij training bij trainingsschema bij peesklachten / type 'peesklachten' in bij zoeken
Onderbouwing
Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen, 2a Addendum wat is de meest efficiënte methode van krachttraining? Koos van Nugteren en Dos Winkel, 2006). Wetenschappelijk bewezen ten aanzien van behandelingen bij peesklachten:
Medicatie (NSAID): voor maximaal 10 dagen om pijn te bestrijden
Injectie: Op korte termijn zinvol, op lange termijn meer recidieven. Bij achillepeestendinopathie geen injectie geven ivm risico op peesruptuur.
Paraffine / Cryotherapie: nee
Rekken: neen (uitzondering is achillespees)
Stroom - Phono- of iontoforese: neen
Brace (Achillespees en Patellapees) : nee
Laser: dubieus
Ultra geluid: dubieus
Shockwave cq drukgolftherapie: dubieus
(Kinesio) Tape: nee
Fricties: enig bewijs
Excentrische oefeningen: Uit onderzoek komen positieve resultaten t.a.v excentrische oefeningen bij achillespeesklachten, patellapeesklachten en extensor carpi radialis brevis (tenniselleboog) peesklachten. Voor andere peesklachten is het advies om excentrische oefeningen te doen, ondanks het feit dat daar geen onderzoeksresultaten voor zijn. Wanneer een pees wordt blootgesteld aan training, zullen cellen van het collageen groeifactoren aanmaken, waardoor er een grotere mechanische sterkte van de pees ontstaat.
Boek: Onderzoek en behandeling van het bewegingsapparaat bij ouderen H5a (Tendinose: de histologie en de behandeling), Koos van Nugteren
Bij pijnlijk gedegenereerd peesweefsel is sprake van
Geen ontsteking: Geen ontstekingscellen in het pijnlijke peesweefsel en er is ook niet sprake van inflammatie. Het is daarom beter om te spreken van een tendinose dan van een tendinitis.
Verhoogde mate van ingroei van bloedvaten en van ingroei zenuwuiteinden (daardoor pijnsensatie)
Verhoogde concentratie van de neurotransmitter glutamaat
Meer fibroblasten (zich delende tenocyten)dan in gezond peesweefsel
Toename van de hoeveelheid grondsubstantie (matrix) tussen de vezels en de cellen: de pees wordt hierdoor dikker.
Afname van de hoeveelheid collageen I-vezels die normaliter in gezond weefsel voorkomt
Toename van de hoeveelheid collageen III, een type weefsel dat gewoonlijk in eerste instantie geproduceerd wordt door de fibroblasten in antwoord op weefselbeschadiging. Deze ‘reparatievezels’ zijn zwakker dan collageen 1
De opbouw van de collagene vezelstructuur is in negatieve zin veranderd.
Partiële rupturen: rupturen en tendinose blijken vaak samen te gaan.
