Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding voorzijde linker knie, in groen de kniebanden die betrokken kunnen zijn bij een instabiliteit van de knie
In het kort
Bij een instabiel kniegewricht zijn de banden te ruim en/of de spieren verzwakt
Oorzaak kan zijn door trauma of genetisch (hypermobiel)
Er is sprake van regelmatige verzwikkingen en daardoor pijn, zwelling en instabiel gevoel
Oefeningen kunnen helpen meer stevigheid te geven aan de enkel
Ook een brace of tape kan ondersteuning geven
De fysiotherapeut kan begeleiding geven door uitleg, adviezen en oefeningen
Wat is ‘knie instabiliteit’
Anatomie
In het kniegewricht komen twee botten (bovenbeen en onderbeen) bij elkaar. Tussen deze 2 botten zitten twee halve ringen van kraakbeen: de menisci. Om de uiteinden van de botten ligt het gewrichtskraakbeen en rond het gewricht zit gewrichtskapsel met daarbinnen gewrichtsvocht. Langs het kniegewricht lopen bandjes en pezen van spieren. Tussen de bandjes liggen slijmbeurzen. Binnen in het gewricht lopen de kruisbanden.
Bij instabiliteit is er sprake van overbeweeglijkheid in het kniegewricht. Er kan sprake zijn van 2 typen van instabiliteit
Actieve instabiliteit: Actieve structuren zijn bijvoorbeeld spieren. Je kunt ze aanspannen en ontspannen, hier heb je zelf invloed op.
Passieve instabiliteit: Passieve structuren zijn bijvoorbeeld banden. Je kunt ze niet aanspannen.
Wanneer een kniegewricht instabiel is betekent dit dat de kniebanden te lax (ruim) geworden zijn om het gewricht een normale stabiliteit te geven tijdens bepaalde bewegingen en/of dat de spieren rond de knie niet genoeg stabiliteit geven
Instabiliteit, met (het gevoel van) zwikken als gevolg, leidt op korte of langere termijn vaak tot schade van meniscus of kraakbeen. Een beperking in de mate van belasting voorkomt recidief zwikken en daarmee veel problemen op korte of lange termijn.
Het kniegewricht is door zijn bouw een blessuregevoelig gewricht.
Voor algemene en uitgebreide informatie over instabiliteit, zie het onderwerp 'instabiliteit' op deze site
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Trauma
Anatomische variatie: X benen, over beweeglijkheid (slappe banden)
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Zwelling rond de knieschijf
Pijn (meestal voorzijde knie)
Gevoel van instabiliteit, ‘er doorheen kunnen zakken’
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel van de aangedane structuren. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.
Eerste behandeling: Diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer: e.e.a afhankelijk van herstel) behandelingen plannen
Huisarts
Medicatie: pijndemping
Doorverwijzen: fysiotherapeut / specialist als klachten aanwezig blijven of regelmatig terugkomen ondanks de adviezen en oefeningen
Specialist, orthopeed
Onderzoek: rontgen, MRI, CTscan na verzwikking. Zie ook startpuntradiologie.nl: knie
Immobiliseren: brace
Operatie als verzwikkingen veel voorkomen, als adviezen en oefeningen geen afdoende resultaat geven, bij sporters, bij slotklachten
Podotherapeut voor correctie stand voet (naar binnen zakken van de voet) door middel van zooltjes.
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Algemeen
RICE na verzwikking. Zie ook op website 'de fysioclub': Rice
Rust: ontzie de knie en probeer er zo weinig mogelijk op te staan.
Ice (ijs): koel de knie minstens 15 minuten. Gebruik hiervoor een cold-pack, een washandje met ijsklontjes of stromend, koud water. Leg altijd een theedoek of dunne handdoek tussen uw huid en het ijs om verbranding te voorkomen. Zie bol.com: hot/coldpack
Compression (drukverband, elastische zwachtel, steunkous): na het koelen geeft een drukverband de knie stevigheid en tegendruk tegen de zwelling. Zie bol.com: drukverband
Elevation (verhoging): hou de knie / het been zo veel mogelijk omhoog (vooral de eerste 48 uur) en laat hem zo weinig mogelijk naar beneden hangen. Dan blijft de vochtophoping in de knie beperkt.
Beweeg de knie binnen de pijngrens.
Brace en/of inlegzooltje kan klachten verminderen (niet zeker!): eventueel uitproberen. Zie aanvullende informatie. Zie bol.com: brace knie.// brace knie extra // brace knie extra
Loop op geleide van de pijn (kleine stapjes met een 'normale afwikkeling').
Gebruik bij veel pijn krukken en/of brace: zie onderwerp 'hulpmiddelen' op deze site, kijk bij 'lopen' en 'ondersteuning'. Neem met de fysiotherapeut door welk loophulpmiddel en welke gewrichtsondersteuning nodig is. Zie filmpje en onderstaande afbeelding van website 'samenbeterthuis.nl. Zie bol.com: elleboogkrukken // rollator // looprekje
Ontspannen / pijn dempen
Losmaakoefeningen vaak en kort doen, zie verder bij oefeningen
Optie is om voortgang te evalueren dmv zgn 'stoplichten'. Naar volgende fase in revalidatie bij voldoen aan specifieke criteria (bepaald de fysiotherapeut!): vocht in knie, beweeglijkheid knie, pijn, controle quadriceps, looppatroon. Zie oefeningen website 'tigra':Knieoefeningen bij instabiliteit fase 1,2 en 3
Voor mogelijk basis oefenprogramma bij deze klacht zie onder, en zie video waar de meeste van de onderstaande oefeningen in voorkomen.
Losmaakoefeningen voor beenspieren en knie gewricht, uitvoeren in buiklig of ruglig of zit of stand
Stand, springen naar verschillende richtingen en op aangedane been neerkomen: naar links en terug, naar rechts en terug, schuin naar links en terug, schuin naar rechts en terug, naar voren en terug
Core stability (eventueel doen): zie oefeningen bij 'lage rugklacht'
Sport doornemen die gedaan wordt 'droog oefenen' zoals bijvoorbeeld tennis bewegingen met racket doornemen in oefenzaal) omdat dit aansluit bij het normale gebruik spieren en gewrichten
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
Als het mogelijk is functioneel oefenen/trainen ( = traplopen, opstaan en gaan zitten, wandelen, hometrainer, tuinieren, fietsen, stofzuigen
De fysiotherapeut maakt een oefenprogramma van de oefeningen die voor u geschikt zijn
NtvG: Elastische brace voor knie helpt (2018). Patiënten met gonartrose en klachten van instabiliteit van de knie hebben bij het dragen van een elastische brace objectief minder instabiliteit van de knie, zo concluderen Tomasz Cudejko en collega’s van het Amsterdam Universitair Medisch Centrum (Rheumatology. 2018; online 20 juni )
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
