Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding: linker hand, links handrug en rechts handpalm. Thv rode circel het basisgewricht van de duim
In het kort
Het basis gewricht van de duim wordt gevormd door het eerste middenhandsbotje en het botje van de handwortel. Zie boven afbeelding
Bij gewrichtsklachten is het kraakbeen en vaak ook het weefsel rond het gewricht (o.a pezen, kapsel) aangedaan
Tijdelijk door overbelasting of trauma
Blijvend door slijtage (o.a door oudere leeftijd, chronische ziekte, eerdere operatie, zwaar beroep). Zie video 'join2move': Artrose
Er kan o.a sprake zijn van pijn, zwelling, stijfheid en warmte rond het gewricht
U heeft pijn bij het weer gaan bewegen na rust, bij belasten (grijpen, wringen) en bij ernstige klachten ook pijn in rust
Herstel duurt vaak lang (van aantal weken tot maanden)
Bij slijtage is vaak sprake van terugkerende klachten
Fysiotherapie kan door uitleg, adviezen en oefeningen de voorwaarden voor herstel optimaal maken
Zo nodig ook samen kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden
Andere benaming: pijn aan duim basisgewricht of artrose duim basisgewricht of gewrichtsklacht duimbasis of duimbasisklacht of duimbasis gewrichtsklacht
Anatomie
Het basis gewricht van de duim wordt gevormd door het eerste middenhandsbotje en het botje van de handwortel (os trapezium). Om de uiteinden van de botjes ligt het gewrichtskraakbeen, en rond het gewricht zit het gewrichtskapsel. Binnen het kapsel zit gewrichtsvloeistof. Langs het gewricht lopen pezen en bandjes.
Zie google afbeeldingen: basisgewricht duim. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
Zie aanvullende informatie 2.7
Bij een gewrichtsklacht kan het kraakbeen, het kapsel en pezen rond het gewricht aangedaan zijn. Ook kan er sprake zijn van botvorming langs de rand van het gewricht.
Klachten van gewrichten in de hand kunnen een indicatie zijn voor slijtage in gewrichten in andere gewrichten in de toekomst
Voor algemene informatie zie het onderwerp 'gewrichtsklacht' op deze site
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Vaak onbekend
Komt meer voor bij vrouwen
Slijtage of ontsteking of irritatie door
Ouder worden (meestal na 40 ste jaar)
Aanleg
Achterliggende ziekte (zie reuma of oseoporose op deze site)
Overbelasting (werk / sport)
Trauma of eerder doorgemaakt trauma (zie botbreuk duim of verzwikking duim op deze site)
Anatomische variatie: hypermobiliteit (zie hypermobiliteit op deze site
Instabiliteit (zie instabiliteit basis duimgewricht op deze site)
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Pijn in gewricht en rondom gewricht (pezen, spieren en banden)
Bij bewegen (grijpfunctie van de duim)
Na rust
Zwelling en warmte
Crepitaties (kraken/ zand geluid) bij het bewegen
Stijfheid: afname beweeglijkheid
Verminderde spierkracht/ stabiliteit rond het duimgewricht
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut/ handfysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2 - 4 behandelingen voldoende.
Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken van adviezen oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
Huisarts
Zie de website 'thuisarts.nl': artrose van de handals sprake is van artrose (met huisarts doornemen)
Doorverwijzen: onderzoek (röntgen) / (hand)fysiotherapeut / orthopeed, als ondanks de adviezen en oefeningen de klachten aanwezig blijven
Specialist, orthopeed
Onderzoek: echo, röntgen. Zie ook startpuntradiologie.nl: hand
Immobilisatie: Spalk / brace
Injectie: corticosteroid en lidocaine. Een injectie kan zinvol zijn in combinatie met oefentherapie, pijnstilling en beweegadviezen
Kijk (operatie)
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Algemeen
Regelmatig bewegen duim (essentieel bij gewrichtsklachten!), maar overbelasting voorkomen
Goede pijnstillers: pijn dempen zodat in het gewricht bewogen kan worden (niet zwaar belasten met pijnstiller!)
Stabiliseren duim
Zelf door duim in neutrale stand (= licht gebogen en iets naar voren in basisgewricht duim) te houden.
Door spalk / brace (zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'ondersteuning'
Pijn verminderen / ontspannen
Zelfmassage van spieren rond duimgewricht. Zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij 'massage/ polsregio'
Losmaakoefeningen (vaak en kort doen) als gewricht stijf aanvoelt of pijnlijk is
Koude pakking op het duimgewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie ook onder afbeelding van 'bol.com' bij'coldpack'.
Bewegen, sporten en werken
Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven
Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen) en techniek.
Bij gipsspalk
Volg protocol specialist
2-3 weken gipsspalk
3 weken handschoen van kunststof
Opbouwen belasting
Bij operatie
Losmaakoefeningen om verklevingen in operatiegebied te voorkomen
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn bij deze klacht
Houdingsoefening om basisgewricht duim in neutrale positie te brengen
Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
Kracht en stabiliteitsoefeningen om duim in neutrale positie te kunnen houden
Sport- en werkspecifiekeoefeningen
Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
Houdingsoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
Handhaven neutrale positie duim bij dagelijkse activiteiten
Sport- en werkspecifiekeoefeningen
Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Uiteindelijk meer sportspecifiek (of werkspecifiek) trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
Voor extra oefeningen en algemene informatie bij oefeningen, zie
Rustig opbouwen van dagelijkse activiteiten (afwassen, stofzuigen, deur openen....) is belangrijkste oefening (= functioneel trainen). Bij alle activiteiten/ sporten stabiel houden vinger/duim
Voorkomen te veel zwelling rond vinger/duim (iets mag)
Voorkomen van te veel pijn (iets mag)
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn.
huisarts en wetenschap: Huisvrouwenduim: artrose van het CMC I-gewricht (2012). Conclusie: Artrose van het CMC-gewricht van de duim komt regelmatig voor, maar huisartsen zien patiënten met deze klachten niet vaak op het spreekuur. Diagnostisch is er doorgaans geen probleem. De huisarts kan de diagnose met de grindtest bevestigen. Radiologisch onderzoek kan de ernst van de artrose vaststellen. Naast symptomatische therapie is spalken een effectieve aanpak voor vermindering van pijn. Oefentherapie heeft beperkte waarde. Intra-articulaire steroïdinjecties geven op de lange termijn geen voordeel. In ernstiger gevallen is chirurgie een optie. Welke techniek het beste is, is niet duidelijk.
De skiduim (2013). Een skiduim is een veelvoorkomend letsel dat kan optreden bij hyperabductie van de duim. Als dit letsel onjuist behandeld wordt kan dat tot chronische pijn en instabiliteit leiden. Kennis van de anatomie, een correcte methode van lichamelijk onderzoek en adequate aanvullende diagnostiek zijn essentieel voor een goede behandeling. Wij beschrijven de diagnostiek en behandeling van 3 patiënten die elk op een andere manier een skiduim hadden opgelopen.
Artrose van de duimbasis, het carpometacarpale (CMC) gewricht I, komt veel voor, vooral bij vrouwen in de post-menopausale leeftijd en personen die het gewricht intensief gebruiken.
Artrose van het CMC-I-gewricht kan aanzienlijke functionele belemmeringen bij dagelijkse handelingen geven.
Bij tijdige diagnose kan men behandelen op geleide van de klachten en wensen van de patiënt.
De behandeling is gericht op vermindering van de pijnklachten en het intact houden van de handfunctie.
Als niet-chirurgische behandeling komen immobilisatie met een afneembare spalk, NSAID’s en intra-articulaire injecties met hyaluronzuur in aanmerking.
Wanneer niet-chirurgische methoden niet toereikend zijn, kan chirurgische interventie een oplossing bieden.
Het type operatie is afhankelijk van de artrosegraad en de klachten.
Boek: Onderzoek en behandeling van artrose en artritis, Koos van Nugteren en Dos Winkel (2009)
Boek: onderzoek en behandeling van het bewegingsapparaat bij ouderen H7 (Een 72-jarige fluitspeler met al jaren bestaande klachten van de rechterduim). Dos Winkel
