Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding: linker hand, links handrug en rechts handpalm, in groen middenhandsbotjes waar botbreuk kan zitten
In het kort
Andere benaming: Fractuur middenhandbotjes (metacarpale botjes)
De 5 middenhandsbeentjes liggen tussen de pols en de vingers en lopen in een boog over de hand. Zie boven afbeelding
Een botbreuk kan ontstaan door krachten van buitenaf of spontaan door een ziekte (bv osteoporose).
U heeft pijn, zwelling en kan de hand niet bewegen
Met behulp van gips of door een operatie moet het gebroken bot herstellen.
Bij een botbreuk wordt vanuit de botuiteindennieuw botweefsel gevormd.
Dit proces duurt ongeveer 6-8 weken
De fysiotherapeut kan door uitleg, adviezen en oefeningen het herstel ondersteunen
Na herstel van een botbreuk kan er nog maanden sprake zijn van periodes van zwelling, pijn en verminderde functie.
Andere benaming: gebroken middenhandbotje of fractuur middenhand of middenhand botbreuk of botbreuk middenhand of gebroken middenhandsbeentje
Anatomie
De 5 middenhandsbeentjes liggen tussen de pols en de vingers en lopen in een boog over de hand. Ze zijn genummerd vanaf de duimzijde naar de pinkzijde van 1 tot en met 5.
Zie google afbeeldingen: anatomie hand / middenhand botbreuk. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
Zie aanvullende informatie 2.3
Deze botbreuken hebben een goede prognose
Na de botbreuk moeten de breukvlakken weer goed tegenover elkaar staan. Vanuit de botuiteinden wordt nieuw botweefsel gevormd. Dit proces duurt ongeveer 3-4 weken ( e.e.a. is afhankelijk van de leeftijd, de conditie en het soort breuk).
Om de breukvlakken bij elkaar te houden wordt gekozen voor gipsverband (meestal) of operatie (bij een instabiele botbreuk).
Nadeel van gips is dat gewrichten ook 3-4 weken vastgezet worden (consequentie voor botdichtheid, kraakbeen en spieren rond gewricht). Gevolg is dat deze gewrichten nog lang (aantal maanden) gevoelig kunnen zijn als het gips eraf is.
Elke breuk is verschillend. Uw specialist (orthopeed) geeft aan welke richtlijn voor u geldt.
Voor meer algemene informatie, zie het onderwerp 'botbreuk' op deze site
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Een direct trauma: klap op de hand of vuistslag tegen hard voorwerp
Onderliggende ziekte: osteoporosis
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Pijn
Onvermogen om hand te bewegen
Zwelling rond hand
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut / handfysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2-4 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel bot. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.
Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid breuk, het herstel, het oppakken van adviezen oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
Huisarts
Medicatie: pijndemper
Doorverwijzen: onderzoek (rontgen) / (hand)fysiotherapeut. Zie ook startpuntradiologie.nl: hand
Specialist, orthopeed
Controle afspraken
Operatie: bij niet stabiele botbreuken
Gipsmeester
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Algemeen
Met een botbreuk van de middenhand mag u niet autorijden omdat u niet verzekerd bent. U mag alleen autorijden met een schriftelijke verklaring van uw verzekering. Neem met uw orthopeed door wanneer autorijden weer mogelijk is.
Ontspannen / pijn verminderen
Losmaakoefeningen vaak en kort doen, zie verder bij oefeningen
Span regelmatig (ieder uur een paar minuten) de spieren van de arm / hand aan.
Koude pakking op het vinger of duimgewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie ook onder afbeelding van 'bol.com' bij 'coldpack'
Bewegen, sporten en werken
Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven
Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen) en techniek.
Bij gips / brace
Volg richtlijn van de specialist.
Het duurt 48 uur voordat het gips zijn maximale sterkte heeft gekregen. Tijdens deze periode erg voorzichtig zijn met het gips.
Het gipsverband mag niet nat worden. De huid blijft dan te lang vochtig, waardoor er jeuk ontstaat en de huid kapot gaat. Voor het douchen kan een douchehoes gebruikt worden (te koop bij apotheek of thuiszorgwinkel.
Ga niet met een voorwerp onder het gips krabben. Hierdoor kunnen wondjes ontstaan en infecties.
Houd de onderarm hoog dmv een mitella. Gedurende de nacht kan de mitella afgedaan, en de arm op een kussen gelegd worden. Zie onder afbeelding van 'bol.com' bij 'mitella'.
Tijdens de hele gipsperiode geen ringen dragen.
Contact opnemen met de gipskamer of afdeling spoedeisende hulp:
Als de hand dik wordt, tintelt, klopt, wit of blauw wordt en er binnen enkele uren na het hoog houden geen verbetering optreedt.
Als het gips gebroken is.
Bij een operatie
Volg de richtlijn van de specialist
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn bij deze klacht
Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
Rek-, kracht- en stabiliteitsoefeningen: Opvoeren belasten van de pols pas toegestaan als de breuk al enigszins is vastgegroeid. De Röntgenfoto's en de eventuele pijnklachten geven een indicatie wanneer de oefeningen verzwaard kunnen worden.
Sport- en werkspecifiekeoefeningen
Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
Zie onder mogelijk basis oefenprogramma bij deze klacht en bijbehorende video
Losmaakoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
Vuist maken met vingers en duim en strekken vingers en duim
Peesglijden vingers, maximale beweging: Elleboog op tafel, hand en vingers gestrekt, vingers buigen (vuist maken) en pols buigen, daarna pols strekken en vingers maximaal strekken.
Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Uiteindelijk meer sportspecifiek (of werkspecifiek) trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
Voor extra oefeningen en algemene informatie bij oefeningen
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
Neem met de fysiotherapeut door welke activiteit/sport u het beste weer kan doen. Rustig opbouwen van dagelijkse activiteiten (afwassen, stofzuigen, deur openen....) is belangrijkste oefening (= functioneel trainen). Bij alle activiteiten/ sporten stabiel houden vinger/duim
De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn.
Websites
Nederlandse vereniging voor traumachirurgie subvereniging van de nederlandse vereniging voor heelkunde: Gebroken vingers of (midden) hand
