Spierpees en andere structuren: Klacht buitenzijde knie
Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding voorzijde linker knie, in bruin deel peesblad en in rood locatie overbelasting waar sprake van is bij een lopersknie.
In het kort
Andere benaming: Lopersknie
Spier en peesblad welke betrokken is bij een lopersknie loopt van het bekken naar de buitenzijde van het onderbeen, net onder de knie
Er is sprake van druk van de peesplaat op de onderliggende structuren (o.a slijmbeurs, vetweefsel, pezen) thv buitenzijde knie
Andere benaming: Lopersknie of runnersknee of illio tibiaal frictie syndroom thv knie of illiotibiaalbandsyndroom thv de knie of daalknie
Anatomie
De spier/ peesblad die betrokken is bij een lopersknie is de tensor fasciae latae spier, die uitloopt in het peesblad 'tractus iliotibialis' en loopt van het bekken naar de buitenzijde van het onderbeen, net onder de knie
Functie van de tensor fasciae latae spier is spanner van het peesblad (tractus iliotibialis) aan de buitenzijde van het bovenbeen.
Zie google afbeeldingen:lopersknie. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
Bij een lopersknie drukt de tractus iliotibialis (verlengde van tensor fascia latae spier) thv de knie (iets boven de knie aan de buitenzijde van het been) op onderliggende structuren, waardoor weefsel ertussen (o.a vetwefsel en slijmbeurs) geïrriteerd raakt
Voor uitgebreide en algemene informatie tav een peesklacht, zie het onderwerp 'spierpeesklacht' op deze site
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
De oorzaak van een lopersknie is vaak onduidelijk. Mogelijke oorzaken zijn:
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Pijn buitenzijde knie net boven kniegewricht
Klachten ontstaan vaak geleidelijk
Pijn bij druk op botuitsteeksel boven de knie aan buitenzijde
Pijn verdwijnt meestal na stoppen van de activiteit (knie is dan namelijk niet meer in 30 graden buiging)
Klachten bij activiteiten waarbij de knie 30 graden gebogen is: Traplopen, hardlopen, fietsen, auto rijden
Meer klachten bij een heuvel aflopen en een trap aflopen.
Pijn kort na de landing (is standfase van de loopcyclus): het peesblad is dan het meest op spanning waardoor er lokale drukverhoging rondom de buitenzijde van de knie plaatsvindt
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel van de aangedane structuren.
Er is weinig onderbouwing voor effectiviteit van fysiotherapie bij deze klacht. Zie aanvullende informatie 2.1.4. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren en daarbij aandacht te hebben voor een juiste opbouw met betrekking tot belasting en belastbaarheid van de sporter.
Eerste behandeling: Diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer: e.e.a afhankelijk van herstel) behandelingen plannen
Medicatie, NSAID gedurende maximaal 10 dagen, voornamelijk om pijn te bestrijden als sprake is van veel pijn. Weinig wetenschappelijke onderbouwing voor, zie aanvullende informatie 2.5
Doorverwijzen: fysiotherapeut / orthopeed als ondanks de adviezen en oefeningen de klachten aanwezig blijven
Naar specialist, orthopeed als klachten aanhouden, verergeren
Operatie (verlengen van het peesblad door middel van een Z-plastiek): als klachten aanwezig blijven (ondanks adviezen en oefeningen) en stoppen met hardlopen of berg wandelen geen optie is
Podoloog: Antie pronatiezooltje / hakverhoging: weinig onderbouwing voor, zie onder bij adviezen/sporten. Zie ook info videovan 'voetencentrum Wender'
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Algemeen
De therapie berust op het achterhalen en wegnemen van de oorzaak van de aandoening. Wanneer de oorzaak niet gevonden wordt, is de aandoening meestal lastig te behandelen
Voorkom overbelastingssituaties. Relatieve rust (3 weken) om geïrriteerde weefsel (slijmbeurs / vetweefsel....) te laten herstellen. In die weken activiteit doen die geen overbelasting geeft. Na 3 weken sport weer oppakken en belasting rustig opbouwen
Doe vaak en kort losmaakoefeningen (kijk verder bij 'oefenen’)
Tapen. Zie website 'fysiotape':Lopersknie. Er is weining onderbouwing hiervoor, zie aanvullende informatie 2.5. Zie bol.com: tape
Koude pakking op irritatie gebied thv pees (zakdoek tussen huid en pakking, 10 minuten per keer, 20 minuten tussen elke koude behandeling) op aangedane pees. Zie bol.com: hot/coldpack
Adviezen tav sporten
Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
Als de eigen sport niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven
Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen, stoppen is vaak niet nodig) en techniek.
Een goede warming-up en cooling-down (rustig starten met de sport die u gaat doen en rustig eindigen). Doe eventueel rekoefeningen
Adviezen bij hardlopen.
Zorg voor goede hardloopschoenen
Langeafstandshardlopen betekent een forse belasting voor spieren, pezen en gewrichten van de benen en lage rug. Bij klachten periode minder ver lopen of niet hardlopen. Bij weer starten hardlopen: Beginnen met kleine pasjes te lopen (minder kans op recidief)
Geen anti pronatie schoenen dragen als dat klachten geeft maar neutraal of inlay aan buitenzijde schoen
Antipronatieschoenen zijn niet per definitie verstandig om op te lopen!! Alleen wanneer overgeproneerd (voet zakt naar binnen) wordt en wanneer de jogger hierdoor pijnklachten heeft, bijvoorbeeld een overbelasting van de binnenrand van het scheenbeen (de zogeheten shin splint) dan is het verstanding anti pronatiezoolen te gebruiken
In midden weg lopen bij iets bolling wegdek
Letten op techniek hardlopen: voorkomen naar binnen draaien knie en doorzakken heup. Eventueel analyse looppatroon laten doen door fysiotherapeut of hardlooptrainer.
Adviezen bij berg wandelen
Afdalen met naar buiten gedraaid been
Stokken gebruiken bij afdalen
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Rekoefeningen om een minder strak peesblad in rust te verkrijgen. Dit is alleen zinvol als de rek voelbaar is tijdens de oefening: alleen dan is namelijk sprake van een relatief verkort peesblad
Versterken quadriceps (vooral vastus lateralis): spier wordt 'dikker' waardoor minder druk tractus op onderlaag.
Versterken spieren die been zijwaarts bewegen (abductoren): tractus als afvoerder heup ontlasten
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
Video's van onderstaande oefeningen komen van de website's 'rehab my patient', 'voorkom blessures' en 'sportzorg'.
Krachtoefeningen: in ruglig of zijlig of zit of stand / krachtoefeningen zo mogelijk verzwaren met elastische band of gewicht manchet om enkel of gewicht op rug
Sport doornemen die gedaan wordt 'droog oefenen' zoals bijvoorbeeld tennis bewegingen met racket doornemen in oefenzaal) omdat dit aansluit bij het normale gebruik spieren en gewrichten
Er lijkt sprake te zijn van een inflammatoir proces in het weefsel onder de ITB. Wrs betreft dit vetweefsel
Diagnose stellen: test van Noble kan worden overwogen: uitvoeren in liggende positie, de knie wordt vanuit een flexiestand gestrekt en tegelijkertijd wordt plaatselijk druk op de femurepicondyl uitgeoefend. Een herkenbare pijn bij ongeveer 30 graden flexie duidt op een positieve proef
NSAIDs kunnen gegeven kunnen worden bij ITBS om korte termijn verlichting van pijnklachten te realiseren. Een corticosteroïdeninjectie kan gegeven worden. Dit niet als eerste behandeling te gebruiken.
Ondanks gebrek aan bewijs voor specifieke fysiotherapeutische interventies kan toch gekozen worden voor begeleiding door de (sport)fysiotherapeut: aandacht voor een juiste opbouw met betrekking tot belasting en belastbaarheid van de sporter
Er is gebrek aan bewijs voor de effectiviteit van training, schoeisel, inlegzooltjes of adviezen bij personen met ITBS.
Keuze voor een operatieve decompressie kan overwogen worden na een falend conservatief beleid van minimaal 6 maanden. Er is weinig onderbouwing voor een operatie. De patiënt dient hier duidelijk over te worden geïnformeerd.
Boek: Onderzoek en behandeling van de knie, H4 (Tractus iliotibialis frictiesyndroom) en 4a (Addendum het tractus iliotibialis frictiesyndroom), Koos van Nugteren
Er bestaat weinig of geen wetenschappelijke onderbouwing voor behandeling met fricties, NSAID’s, ultrageluid en corticosteroïdinjecties
Er is sprake van drukpijn op de femurepicondyl bij aangedane zijde (deze drukpijn is aan de andere zijde niet aanwezig)
De weerstandstests zijn alle negatief.
Test van Noble, zie boek 'onderzoek en behandeling van de knie', H4 (Tractus iliotibialis frictiesyndroom: Steeds terugkerende laterale kniepijn na enige tijd joggen bij een 44-jarige man) en 4a (Addendum het tractus iliotibialis frictiesyndroom: thv knie en heup), Koos van Nugteren
De proef van Noble is positief: De onderzoeker drukt met de duim op de laterale femurepicondyl terwijl hij de knie van patiënte buigt en strekt. De test is positief als hierbij herkenbare pijn wordt geprovoceerd.
Differentiaal diagnostiek
Laterale meniscus: Er lopen veel verschillende structuren rond de knie die klachten kunnen geven bij het hardlopen. Een belangrijke differentiaaldiagnose bij pijnklachten aan de laterale zijde van de knie is een pathologie aan de laterale meniscus. Vaak wordt er ook een stekende/ blokkerende pijn aan de laterale zijde van de knie gevoeld. Door middel van een goede anamnese, lichamelijk onderzoek en eventueel aanvullend onderzoek moet er onderscheid gemaakt kunnen worden tussen pathologie van de laterale meniscus en ITBS
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
