Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding voorzijde linker knie, in rood locaties mogelijke kraakbeenschade
In het kort
Bij een kijkoperatie gaat de orthopeed met een camera in het kniegewricht
Zo nodig wordt er een behandeling uitgevoerd: schoonmaken gewricht of herstellen kraakbeenbeschadigingen
De fysiotherapeut kan na de kijkoperatie uitleg, adviezen en oefeningen geven
In het kniegewricht komen twee botten (bovenbeen en onderbeen) bij elkaar. Tussen deze 2 botten zitten twee halve ringen van kraakbeen: de menisci. Om de uiteinden van de botten ligt het gewrichtskraakbeen en rond het gewricht zit gewrichtskapsel met daarbinnen gewrichtsvocht. Langs het kniegewricht lopen bandjes en pezen van spieren. Binnen in het gewricht lopen de kruisbanden.
Zie google:kniegewricht. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
Voor de periode voor de operatie, zie het onderwerp 'kniegewrichtsklachten' op deze site
Elk ziekenhuis heeft zijn eigen protocol bij een kijkoperatie. Het beste is om dit op te vragen bij uw orthopeed en dit 2-4 weken voor de operatie
Soorten kraakbeenoperaties van de knie
Minifracturing: Bot wordt tijdens kijkoperatie geperforeerd om littekenkraakbeen in het bot te maken
Forage (Beckseboringen of priidieboringen): maken van littekenkraakbeen in het kale bot door gaatjes in het bot te boren
Het herstel na een kijkoperatie hangt af van
De complexiteit van de operatie
De algemene conditie van de knie: was er al langer sprake van klachten door bijvoorbeeld artrose of eerdere operatie aan de knie?
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Kraakbeenschade in de knie
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.
Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Derde behandeling: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Vierde behandeling: Enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. E.e.a is afhankelijk van uitgebreidheid van de klacht, het herstel, het oppakken van adviezen /oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
Huisartie
Medicatie: pijndemper
Orthopeed
Onderzoek: rontgen / MRI. Zie ook startpuntradiologie.nl: knie
Diëtist: overgewicht begeleiden (zie ook op deze site: overgewicht)
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Volg protocol specialist
6-8 weken lopen met 2 elleboogkrukken en met voet aangedane been aantippen: zie onderwerp 'hulpmiddelen' en kijk bij 'lopen'. Neem met de fysiotherapeut door welk loophulpmiddel bij u nodig is. Zie filmpje en onderstaande afbeelding van website 'samenbeterthuis.nl. Zie bol.com: elleboogkrukken // rollator // looprekje
Neem contact op met de orthopedisch chirurg wanneer uit de wond vocht of bloed gaat lekken; als de knie dik, rood of pijnlijk wordt; als u niet meer op het geopereerde been kunt staan
Gedurende 3 maanden na de operatie niet knielen of te hurken
Doe dagelijks de oefeningen: Liever meerdere keren per dag kort oefenen, dan een keer lang.
Na 6 weken gedoseerd opbouwen van de belasting
Ga bij het wassen en aankleden op een stoel zitten
Gebruik geen kussen onder de knie tijdens het slapen: de knie moet zoveel mogelijk gestrekt liggen
Bij het aankleden eerst het geopereerde been in de broekspijp steken en bij het uitkleden eerst het gezonde been uit de broekspijp halen
Mogelijke hulpmiddelen zijn sokken- en kousenaantrekker, verlengde schoenlepel, elastische schoenveters, instapschoenen, “helping hand” om dingen van de grond te pakken
Activiteiten (en daardoor druk in gewrichten) variëren
Zorgen voor goede spierkracht en goede conditie
Bij overgewicht: bespreken met diëtist
Zelfstandig autorijden na goedkeuring specialist
Strekken van de knie: 5 maal per dag 10-15 keren zo volledig mogelijk te strekken.
Buigen van de knie mag, maar let u op dat de eerste dagen na de ingreep de wondjes niet open springen.
De eerste dagen na de operatie is het meestal niet aan te raden de knie meer dan 90º te buigen.
Losmaakoefeningen vaak en kort doen, zie verder bij oefeningen
Koude pakking (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie bol.com: hot/coldpack
Activiteiten en sporten
Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is:
Risicosporten zijn onder andere rugby, voetbal, squash en basketbal
Schokabsorberende schoenen dragen
Zwemmen en fietsen mag in principe na zes weken in overleg met de orthopeed.
Bij fitness: Leg press, leg extension en flexion apparaten zonder of met beperkte gewichten ivm knieschijfklachten die vaak aanwezig zijn bij knieartrose.
Als u zonder krukken mag lopen en u de knie voldoende kunt buigen, is fietsen weer mogelijk
Maak evt gebruik van een bandage/ brace: bespreken met de fysiotherapeut. Zie bol.com: brace knie // drukverband //
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn na een kijkoperatie ivm kraakbeenklachten
Volg altijd instructies van de eigen fysiotherapeut
Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
Rek-, kracht- en stabiliteitsoefeningen opbouwen op geleide van de pijn
Voor mogelijk basis oefenprogramma bij deze klacht zie onder, en zie video waar de meeste van de onderstaande oefeningen in voorkomen.
De video's van onderstaande oefeningen komen van de website 'rehab my patient', 'sportzorg' en 'kniecare'.
Losmaakoefeningen voor beenspieren en knie gewricht, uitvoeren in buiklig of ruglig of zit of stand
Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
Eventueel oefenprogramma van fysiotherapeut ondersteunen met enkele keren in de week trainen (bijvoorbeeld in een fitnesscentrum of joggen)
Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Uiteindelijk meer sport-/ werkspecifiek trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
Zie video 'oefeningen na een kijkoperatie van de knie'
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
Als het mogelijk is functioneel oefenen/trainen ( = traplopen, opstaan en gaan zitten, wandelen, hometrainer, tuinieren, fietsen, stofzuigen
De fysiotherapeut maakt een oefenprogramma van de oefeningen die voor u geschikt zijn
Boek: Onderzoek en behandeling van artrose en artritis H8 (Kraakbeenletsel van een van de femurcondylen) en en 8a (Addendum kraakbeenletsel en posttraumatische artrose bij sporters), Koos van Nugteren, Dos Winkel
Minerva,Tijdschrift voor Evidence Based Medicine: Artroscopische chirurgie voor gonartrose? (2009). Heeft artroscopische chirurgie samen met een optimale geneesmiddelenbehandeling en oefeningen voor gonartrose een meerwaarde ten opzichte van alleen een optimale aanpak met geneesmiddelen en oefeningen?
Deze studie toont aan dat artroscopische chirurgie voor gonartrose zonder majeur meniscusletsel geen winst oplevert voor de patiënt in vergelijking met een medicamenteuze behandeling en oefeningen
Huisarts en wetenschap
Artroscopie bij degeneratieve knieaandoening weinig zinvol (2015): Aanbeveling is om geen artroscopie te verrichten bij patiënten van middelbare leeftijd met aanhoudende knieklachten. Ook niet als er bij lichamelijk onderzoek of beeldvormend onderzoek een meniscusscheur of andere structurele afwijking aanwezig blijkt. Deze patiënten moeten behandeld worden als patiënten met gonartrose, zoveel mogelijk conservatief. Paracetamol en oefentherapie zijn net zo effectief of effectiever in pijnbestrijding bij degeneratief knieletsel, ook als er afwijkingen op beeldvormend onderzoek zijn, zoals een meniscusscheur. Daarnaast zijn deze behandelingen op korte en langere termijn veiliger.
