Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding voorzijde linker knie, in rood mogelijke breuklijn.
In het kort
Een botbreuk kan ontstaan door krachten van buitenaf of spontaan door een ziekte.
Na de botbreuk moeten de breukvlakken weer goed tegenover elkaar staan
Daarna moet, zo nodig door gips of door een operatie, het gebroken bot gefixeerd worden.
Vanuit de botuiteinden wordt nieuw botweefsel gevormd.
Dit proces duurt ongeveer 6-8 weken
In deze periode moet u een aantal weken lopen met een hulpmiddel: Krukken of looprekje.
De fysiotherapeut kan door uitleg, adviezen en oefeningen het herstel ondersteunen
Na herstel van een botbreuk van de enkel kan er nog maanden sprake zijn van periodes van zwelling, pijn en verminderde functie.
Andere benaming:fractuur patella of gebroken knieschijf of knieschijfbreuk
Anatomie
De knieschijf is een driehoekig bot, dat in de de pees van de spier aan de voorzijde van het bovenbeen (quadriceps) ligt. De achterzijde van de knieschijf is puntig van vorm, waarmee hij past in de groeve die het bovenbeen vormt. In de groeve beweegt de knieschijf op en neer bij kniebewegingen
Botbreuken van de knieschijf komen niet vaak voor: ongeveer 1% van alle botbreuken van het menselijk skelet.
Soorten botbreuken
Klein fissuurtje (ziesleeve fractuur op deze site) tot totale verbrijzeling
Botbreuk met een intacte of met een onderbroken strekpees
Botbreuk met intact of met een beschadigd knieschijfgewricht
Soorten behandeling
Geen operatie bij intacte strekpees en als botfragmenten tegen elkaar liggen
Operatie (fixatie met schroeven en/ of draad) als botstukken uitelkaar liggen en bij onderbroken strekpees
Vanuit de botuiteinden wordt nieuw botweefsel gevormd. Dit proces duurt ongeveer 6-8 weken (e.e.a. is afhankelijk van de leeftijd, de conditie en het soort breuk).
Volledig normaal en pijnvrij gebruik van het been zal meestal pas na 3-6 maanden worden bereikt
Elke botbreuk is verschillend. Uw specialist (orthopeed) geeft aan welke richtlijn voor u geldt
Voor algemene informatie over een botbreuk, zie het onderwerp 'botbreuk' op deze site
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Krachten van buitenaf (een val/ een botsing)
Klap op knieschijf
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Zwelling
Blauwverkleuring door bloeduitstorting (zakt vaak naar onderen)
Pijn
Onvermogen om knie te strekken
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.
Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Derde behandeling: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Vierde behandeling: Enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. E.e.a is afhankelijk van uitgebreidheid van de klacht, het herstel, het oppakken van adviezen /oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
Onderzoek: rontgen / MRI. Zie ook startpuntradiologie.nl: knie
Immobilisatie: gips of brace bij scheur, als breukvlakken tegen elkaar zitten
Operatie: meestal
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Algemeen
Voor gebruik loophulpmiddel, zie het onderwerp 'hulpmiddelen' op deze site, kijk bij 'lopen'. Neem met de fysiotherapeut door welk loophulpmiddel voor u nodig is. Zie filmpje en onderstaande afbeelding van website 'samenbeterthuis.nl.
Zwelling en pijn verminderen dmv koude pakking (coldpack). Leg altijd een theedoek of dunne handdoek tussen uw huid en het ijs. Zie bol.com: hot/coldpack
Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is na herstel botbreuk:
Losmaakoefeningen vaak en kort doen, zie verder bij oefeningen
Koude pakking (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie bol.com: hot/coldpack
Volg protocol eigen specialist. Mogelijk protocol is
Bij geen operatie
De knie wordt meestal in licht gebogen positie vastgezet met behulp van een loopkoker (eventueel een orthese die een beperkte beweging, meestal tot 30° buiging, toelaat )
Na zes weken immobilisatie wordt de belasting geleidelijk opgevoerd.
Bij operatie
Afhankelijk van de ernst wordt na de operatie een orthese of een loopkoker voorgeschreven om de krachten op de geopereerde knieschijf te minimaliseren
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn bij een botbreuk van de knieschijf
Volg altijd instructies van de eigen specialist en fysiotherapeut
Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
Opvoeren belasting pas toegestaan als de breuk al enigszins is vastgegroeid. De richtlijn van de orthopeed, röntgenfoto's en de eventuele pijnklachten geven een indicatie wanneer de oefeningen verzwaard kunnen worden. Maak zo nodig gebruik van hulpmiddelen, zie bol.com: Oefenmat // gewicht om enkel//elastische banden
Voor mogelijk basis oefenprogramma bij deze klacht zie onder, en zie video waar de meeste van de onderstaande oefeningen in voorkomen.
De video's van onderstaande oefeningen komen van de website 'rehab my patient', 'sportzorg' en 'kniecare'.
Losmaakoefeningen voor beenspieren en knie gewricht, uitvoeren in buiklig of ruglig of zit of stand
Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
Eventueel oefenprogramma van fysiotherapeut ondersteunen met enkele keren in de week trainen (bijvoorbeeld in een fitnesscentrum of joggen)
Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Uiteindelijk meer sport-/ werkspecifiek trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
Als het mogelijk is functioneel oefenen/trainen ( = traplopen, opstaan en gaan zitten, wandelen, hometrainer, tuinieren, fietsen, stofzuigen
De fysiotherapeut maakt een oefenprogramma van de oefeningen die voor u geschikt zijn
Boek: Onderzoek en behandeling van anterieure kniepijn H6 (knieschijf tripartita) en H7 (Patellafractuur als gevolg van resectie van een te groot botfragment van de patella bij de reconstructie van de voorste kruisband) en 7a, Dos Winkel
Functionele prestatie van de onderste extremiteit kan worden vastgelegd middels verschillende testen (o.a. figure-of-8-hoptest, sidehoptest, single-leg triple hoptest), waarbij de single-leg triple hoptest (SLTH) het meest bruikbare instrument is
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
