Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding achterzijde rug, met in rood de wervelkolom met o.a een zijwaartse kromming tgv een scoliose
In het kort
De wervelkolom bestaat uit bevat 7 halswervels, 12 borstwervels, 6 lendenwervels, het heiligbeen en het staartbeen.
Bij een scoliose is er sprake van een kromming in zijwaartse (links/rechts) richting in combinatie met een draaiing om de as van de wervelkolom. Zie boven afbeelding
Oorzaken van een scoliose zijn o.a aangeboren, operatie en ouderdom
Door de scoliose heeft u meer kans op overbelasting van de rug
De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen handvatten voor herstel en/of preventie
Zo nodig kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten tgv scoliose aanwezig blijven of erger worden
Anatomie
De wervelkolom bestaat uit bevat 7 halswervels, 12 borstwervels, 6 lendenwervels, het heiligbeen en het staartbeen. De wervels worden bij elkaar gehouden door bandjes en spieren. Tussen elke wervel zitten een tussenwervelschijf, facetgewrichtjes en langs de wervels lopen zenuwen.
Zie aanvullende informatie 2.7
Zie google afbeeldingen: scoliose,neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen en video's voor u relevant zijn.
Bij een scoliose is er sprake van een stand van de wervelkolom in zijwaartse (links/rechts) richting in combinatie met een draaiing om de as van de wervelkolom.
Er zijn verschillende soorten scoliose, de belangrijkste zijn:
Idiopathische (= de oorzaak is niet bekend). Van vrijwel 80% van de gevallen is de oorzaak van de scoliose niet bekend. Er zijn aanwijzingen dat erfelijke factoren een rol spelen.
Adolescente (jongeren) idiopathische scoliose (ouder dan 10 jaar).
Congenitale (= aangeboren) scoliose De scoliose ontstaat door één of meerdere aangeboren wervelafwijkingen.
Paralytische of neuromusculaire scoliose (= aandoeningen aan spieren en/of zenuwen) Deze wordt veroorzaakt door het onvoldoende functioneren van spieren of spiergroepen als gevolg van een aangeboren/verworven hersen- of ruggenmergbeschadiging waaronder het `open ruggetje`.
Degeneratieve (= slijtage) scoliose. Ontstaat bij volwassenen als gevolg van slijtage aan de wervelkolom.
Gradaties scoliose en keuzes. Zie aanvullende informatie 2.6
Bochten onder de 10º worden normaliter als niet afwijkend beschouwd. Specialistische begeleiding is niet noodzakelijk, tenzij er aanwijzingen zijn dat de kromming zou kunnen toenemen. Bijvoorbeeld als er scoliose in de familie voorkomt.
Bochten van 10º tot 25º behandelen worden meestal alleen met oefentherapie behandeld. Als de bocht in korte tijd toeneemt, kan het zijn dat er alsnog een brace-behandeling (= korset) nodig is.
Bij bochten van 25º tot 45º is normaliter een brace-behandeling én oefentherapie nodig. Bij stugge bochten die zich moeilijk laten corrigeren is deze behandeling niet altijd zinvol. Het kan zijn dat dan voor alleen oefentherapie gekozen wordt.
Bij bochten groter dan 45º wordt meestal gekozen een operatieve ingreep vanwege de kans op toenemende kromming met gevolgen voor later
Voor uitgebreide en algemene informatie over rugklachten, zie het onderwerp 'rugklacht' op deze site
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Aangeboren
Beenlengteverschil
Operatie (bijvoorbeeld aan been en daardoor beenlengte verschil)
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
De ene schouder staat hoger dan de andere
De ene bekkenkam staat hoger dan de andere
Bij vooroverbuigen staat één kant van de rug of borstkast hoger
Het hoofd staat vaak iets scheef
Meer kans op overbelasting van gewrichten of banden of spieren door asymmetrie in het lichaam
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut of Mensendieck therapeut of Cesar therapeut
Bij eenscoliose bocht onder de 10 graden met klachten: De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende
Eerste behandeling: Uitleg, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer: e.e.a afhankelijk van herstel) behandelingen plannen
Bij een scoliose bocht boven de 10 graden: Aantal behandeleingen bespreken met therapeut
Huisarts
Doorverwijzing: onderzoek (röntgen) / fysiotherapeut / orthopeed als ondanks de adviezen en oefeningen de klachten aanwezig blijven of erger worden. Zie aanvullende informatie 2.6
Specialist, orthopeed
Onderzoek: röntgen. Door middel van röntgenfoto’s de ernst van de vergroeiing meten om deze goed te kunnen volgen. De bocht(en) worden in graden uitgedrukt
Corset aanmeten bij ernstige scoliose, zie boven
Operatie bij ernstige scoliose, zie boven
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Voorkom overbelasting rug
Pijn dempen / ontspannen door
Losmaakoefeningen, zie verder bij oefeningen
Massage (van bijvoorbeeld de nek) en ontspanningsoefeningen, zie 'oefeningen divers' en kijk bij massage en ontspanning. Zie ook 'hulpmiddelen en kijk bij spieren voor 'foamroller. Zie onder afbeelding van 'bol.com' bij 'foamroller'. Zie ook video op website 'howcast': 'foamrollen lage rug'
Cold/ hotpack, zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'.
Koude pakking op pijnpunten. Gebruik hiervoor een cold-pack, een washandje met ijsklontjes of stromend koud water. Bij ijspakking altijd een theedoek of dunne handdoek tussen de huid en het ijs leggen. Doel van koelen: pijndemping.
Warmte pakking
Bewegen en sporten
Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is: duurtraining (wandelen, fietsen, zwemmen) en/of intervaltraining (bijvoorbeeld inspanningsblokjes van 5 minuten) en/of krachttraining. zie 'bewegen en trainen' op deze site. Mogelijke activiteit is bijvoorbeeld trainen in het water, zie video's op website 'physiotec', Aquatherapie.
Bij keuze beroep en sport rekening houden met kwetsbaarheid rug: door asymmetrie meer kans op overbelasting in rug
Sporten, waarbij strekking van de wervelkolom plaatsvindt (bijvoorbeeld zwemmen), zijn aan te bevelen. Sporten met buigen en draaien van de wervelkolom (bijvoorbeeld hockey) zijn af te raden
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Oefeningen die van belang zijn bij deze klacht
Houdings- en gewrichtsgevoeloefeningen: onder andere door middel van shifttherapie (= afhankelijk van de bocht het naar links of rechts schuiven van de borstkas)
Losmaakoefeningen bij pijn of stijfheid en optimaliseren beweeglijkheid
Rek- en krachtoefeningen voor de rompspieren
Ademhalingsoefeningen
Meestal start de therapie twee maal per week voor de duur van zes weken om vervolgens geleidelijk aan af te bouwen naar één maal per twee à drie weken. De oefeningen moet je elke dag thuis doen. Met name het corrigeren van de houding kun je regelmatig oefenen bij dagelijkse activiteiten als tanden poetsen, afwassen en tv-kijken.
Zie klachtenbeeld waardoor sprake is van klachten tgv een scoliose, kijk bij oefeningen. Mogelijke klachtenbeelden zijn:
Huisarts en wetenschap: Scoliose (2016). Uitleg: Voorkomen van structurele scoliose is niet mogelijk. Het is daarom belangrijk om het vroegtijdig te onderkennen. De behandeling is in eerste instantie conservatief via oefentherapie of een brace (korset). Bij een ‘lichte’ scoliose (patiënten in de groei met een kromming kleiner dan 20° (< 10 jaar < 25°), of bij een volgroeide patiënt met een kromming < 50°) kan men watchfull waiting toepassen, in combinatie met mensendieck- en cesartherapie. Bij jongeren is de oefentherapie vooral gericht op het aanleren van een juiste houding om de scoliose te voorkomen en zo mogelijk te corrigeren. Bij volwassenen zijn de oefeningen er vooral op gericht om de houding en ademhaling te verbeteren en de klachten te verminderen. Een orthopeed kan, om te voorkomen dat de scoliose toeneemt, een brace voorschrijven bij een patiënt in de groei met een C-score tussen de 30-40°. Na 4-6 maanden vindt een evaluatie plaats. Bij een kromming > 40°, en een patiënt die nog groeit, wordt vaak een operatie overwogen ter correctie en stabilisatie, én om te voorkomen dat de kromming toeneemt. Een operatie is ook een optie voor patiënten die niet meer groeien en een kromming hebben die > 50° is. Operatieve behandeling is echter ingrijpend en brengt risico’s met zich mee. De nabehandeling bestaat uit functionele oefentherapie. Een brace wordt dan niet meer voorgeschreven.
