Rug laag: Klacht heiligbeen

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn
IMG 20200312 111411
  • Zie boven afbeelding voorzijde bekken, in rood mogelijke locatie SI klachten

In het kort

  • Andere benaming: Sacro Illiacale klacht of SI klacht
  • De SI-gewrichten vormen de verbinding tussen het heiligbeen en het bekken. Zie boven afbeelding
  • Klachten kunnen o.a ontstaan door overbelasting, trauma (val) of een onderliggende aandoening (scoliose, Bechterew)
  • U heeft pijnklachten in lage rug en/of bil en/of bovenbeen (meestal 1 kant)
  • De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning aan het herstel

  • Zo nodig kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden

  • Andere benaming: sacro illiacale gewrichtsklacht of heiligbeenklacht of sacro illiacaal syndroom
  • Anatomie
    • De SI-gewrichten vormen de verbinding tussen het heiligbeen en het bekken en daarmee tussen de rug en de benen. De gewrichten bevinden zich onderin de rug, aan weerskanten van de wervelkolom. 
    • Zie video van website 'schooltv': de wervelkolom 
    • Zie google afbeeldingen: SI gewricht. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
    • Zie video op website 'Blausen': Anatomie van de wervelkolom, en 'sacro iliacaalsyndroom'. Ze onder afbeelding bekken en lage rug van filmpje

SAM 3827

  • De SI gewrichten kunnen maar weinig bewegen, zodat rug en bekken vrij stevig met elkaar vetbonden zijn.
  • Er wordt verondersteld dat bij SI klachten er sprake kan zijn van
    • Gewrichtsblokkade
    • Een vergrote beweeglijkheid
    • Letsel aan de gewrichtsbanden
  • Voor uitgebreide en algemene informatie over rugklachten, zie het onderwerp 'rugklacht' op deze site

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

  • Anatomische oorzaak: S-bocht in wervelkolom,  bekkenscheefstand door verschil in beenlengtes
  • Onderliggende problematiek: ontsteking (bijvoorbeeld ziekte van Bechterew), instabiliteit lage rug, heupklachten
  • Slechte houding of ingezakte houding
  • Overgewicht
  • Zwangerschap
  • Slechte lichamelijke conditie (bijvoorbeeld weinig spierkracht of uithoudingsvermogen)
  • Verkeerd (gelijktijdig te bukken en te draaien) of te zwaar tillen 
  • Zware loop- of fietstraining
  • Blessure door val / verstappen. Zie filmpje op website 'veiligheid.nl': SI blessure in beeld
  • Onbekende oorzaak: Zonder duidelijke reden

Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

  • Pijn onderin de rug, meestal aan één kant en straalt uit tot in de bil. Soms straalt de pijn uit tot in het bovenbeen, maar meestal niet voorbij de knie. Ook kan er pijn in de lies zijn.
    • Bij het lopen
    • Bij traplopen
    • Bij op 1 been staan

Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

  • Fysiotherapeut
    • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn.
    • Diagnose stellen dmv testen is lastig. Zie ook aanvullende informatie 2.3.1
    • Eventueel naar manuele therapie als adviezen en oefeningen niet helpen
  • Huisarts
    • Medicatie: pijndemper / ontstekingsremmer
    • Doorverwijzen: onderzoek (röntgen) / fysiotherapeut / orthopeed 
      • Röntgenfoto of een MRI is in eerste instantie niet zinvol. Aspecten die uit een röntgen of MRI naar voren kunnen komen, zoals slijtage, a-symetrie in de wervelkolom e.d., zijn meestal niet de oorzaak van de klachten. Lichte afwijkingen in de anatomische structuur (bijvoorbeeld lichte variatie in de kromming van de wervelkolom of iets bekkenscheefstand door verschil in beenlengtes) zijn meestal niet de reden van rugklachten. 
  • Specialist: orthopeed
    • Onderzoek: röntgen / MRI. Zie ook aanvullende informatie 2.4
      • Injectie: Injectie in het SI gewricht. Als dit tijdelijke verbetering geeft kan de oorzaak hier liggen
  • Pijnpoli of begeleiding meerdere hulpverleners (bijvoorbeeld fysiotherapeut en psycholoog), programma pijnmanagement, als lage-rugklachten regelmatig in ernstige vorm voorkomen, lang aanhouden en het dagelijkse leven bepalen

Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

  • Algemeen
    • Bedrust maximaal 2 dagen als bedrust de enige manier is waarop de de pijn onder controle gehouden kan worden, daarna op bed liggen afgebouwen
    • Beweeg zoveel mogelijk binnen de mogelijkheden, wandelen is 'de beste oefening' bij lage rugklachten.. Bewegen met iets pijn/napijn is niet erg: geeft geen beschadiging in rug!!
    • Opbouw van activiteiten, blijven werken of zo nodig hervatten van werkzaamheden (eventueel met tijdelijke aanpassing van werkzaamheden) bevordert het herstel.
    • Pijndagboek bijhouden (locatie pijn, hoeveel pijn op pijnschaal van 0-10, belastende activiteit gedaan ervoor, hoe lang hield pijn aan) als klachten lang aanhouden of regelmatig terugkomen en dit bespreken met fysiotherapeut of huisarts.
    • Voorkom lang staan of zitten: beweeg af en toe. 
    • Pijnstillers (b.v. paracetamol) kunnen ervoor zorgen dat u ondanks uw blessure in beweging kunt blijven en goed kunt slapen. Het in beweging blijven is essentieel voor het herstel. Angst voor de pijn en angst om te bewegen kunnen de duur van de klachten verlengen. Ga echter met pijnstillers niet te veel bewegen, anders hebt u meer pijn als de pijnstiller is uitgewerkt
    • Zoek bij hoesten of niezen steun met de handen om de beweging naar voren te kunnen opvangen of duw de rug tegen een deur of muur
    • Draag stevige schoenen (geen schoenen met hoge hakken) of draag schoenen met demping (bijvoorbeeld hardloopschoenen) om de schok van de stappen op te vangen
    • Neem een matras (hoeft niet duur te zijn!!) wat niet te zacht maar ook niet te hard is (= gemiddelde hardheid). Zie aanvullende informatie 2.12.13
    • Wees alert in periodes van spanningen. Praat erover en kijk wat u eraan kunt doen
    • Neem door welke situaties overbelasting veroorzaken en kijk hoe dit voorkomen kan worden. Zie ook 'Voorkom overbelasting, thuis en op werk' (kijk oa bij punt 5)
      • Voorkom overbelasting van de lage rug. In het algemeen geldt: Voorkom gelijktijdig bukken en draaien, houd de rug zoveel mogelijk recht, gebruik waar mogelijk steun met de hand, voorkom lang staan en zitten. Dagelijkse activiteiten met 'stabiele lage rug' (= lage rug in neutrale stand) uitvoeren. 
      • Belast beide benen even veel: niet op 1 been hangen. 
      • Zorg voor een goede houding in zit en stand, zie onder bij oefeningen
      • Let op de houding bij werken achter de computer. Stel uw werkplek dagelijks correct in. Maak dit tot een vaste routine terwijl je ’s ochtends de computer opstart. Zie website 'hagbenelux: Instellen bureaustoel
      • Maak goed gebruik van computer/ laptop/ tablet. Zie website 'Hchealth': Werkplekadvies PC /  Werkplekadvies Tablet  Werkplekadvies Laptop
      • Doe regelmatig oefeningen bij veel zitten. Zie website 'hellofysio': Korte workout op je werk
  • Pijn verminderen / ontspannen
    • Een rug brace kan ondersteuning bieden bij lage-rug klachten: bespreken met de fysiotherapeut. Zie ook 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'ondersteuning'. Zie aanvullende informatie 2.11.2 en 2.12.9
    • Door het 'uithangen' (aan bijvoorbeeld een rekstok) maakt u de lage ruggewrichtjes los en haalt u druk weg van de tussenwervelschijven in de lage rug.
    • Zoek samen met de fysiotherapeut welke houding of beweging de pijn verminderd (minder uitstraling, dus pijn meer centraal in rug), zodat daar gebruik van gemaakt kan worden
    • Ontspanningsoefeningen, Zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij ontspanning. Neem met de fysiotherapeut door welke oefeningen bij u passen. Yoga kan van toegevoegde waarde zijn bij chronische lage rugpijn (zie aanvullende informatie 2.5). 
    • Door middel van warmte (pakking, douche, rode lamp) de spieren ontspannen
    • Losbewegen van de lage rug, zie verder bij losmaakoefeningen
    • Massage, zelf of met hulpmiddel. (foamroller). Zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij massage / lage rug

9200000043024488

  • Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is: duurtraining (wandelen, fietsen, zwemmen) en/of intervaltraining (bijvoorbeeld inspanningsblokjes van 5 minuten) en/of krachttraining. 
    • Een goede conditie is van belang bij herstel lage rugblessures: wandelen, fietsen. Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is: duurtraining (wandelen, fietsen, zwemmen) en/of intervaltraining. Zie op deze site: bewegen, sporten en trainen 1.2, neem met de fysiotherapeut door welke activiteit voor u geschikt is. 
    • Blijf fit door het doen van dagelijkse activiteiten
      • SAM 3836
    • Wandelen, fietsen en zwemmen zijn goede activiteiten bij klachten aan de rug. Zie ook video's op website 'physiotec', aquatherapie
    • Als u een sport niet meer kunt uitoefenen, zoek dan naar alternatieven

      • Fitnessprogramma voor thuis of in fitnessclub: loopband waarbij de handen vastgehouden moeten kunnen worden aan de stangen / hometrainer/ duo trainer/ roeiapparaat.

      • Gebruik maken van DvD met 'virtuele wandelingen en fietstochten' (zie Bol.com)

    • Activiteiten bijhouden ('fitmeter of een 'stappenteller) en eventueel bespreken met de fysiotherapeut of huisartsondersteuner

Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn     

SAM 3818

  • Algemeen
    • Meeste oefeningen komen van de website 'rehab my patient' tenzij anders vermeld.
    • De oefeningen mogen iets pijn/napijn veroorzaken. Eventuele pijn doornemen met de fysiotherapeut
    • Houdings- en gewrichtsgevoeloefeningen
    • Losmaakoefeningen bij pijn of stijfheid 
    • Rek-,kracht- en stabiliteitsoefeningen voor lage rug en benen
      • Vooral krachttraining van de diepe buik- en rugspieren (zie aanvullende informatie 2.18)
      • Core stability oefeningen: Wel in reëel perspectief zien (dus niet te zwaar maken), zie aanvullende informatie 2.37.1 
    • Zenuwglijoefeningen als sprake is van klachten achterbeenzenuw (hernia)
    • Sport/werk specifiekeoefeningen: rustig opbouwen belasting
    • Voor een mogelijk basisoefenprogramma bij deze klacht, zie onderstaande oefeningen en zie video waar meeste van de onderstaande oefeningen op staan.

De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn

  1. Websites
    1. Vlaamse vereniging voor sportgeneeskunde: Lage rugklachten als gevolg van een SI-blokkade
    2. Medicinfo: SI klachten
    3. Sportzorg.nl: Herstelbevorderende oefeningen bij klachten in rug, bil en/of been als gevolg van een SI-blokkade
    4. Zie ook op deze site de onderwerpen: lagerug klacht / hulpmiddelen 
  2. Onderbouwing

    1. Anatomie
      1. Anatomie Lyon, video The intervertebral disc / the aging of the spinal column / arthrology of the spinal column: the ligaments /  the spinal cord and spinal nerves / position of the pelvis, lombosacral jonction / the lombar vertebra and the mobility of the lombar region
      2. eOrthopod, video: anatomie lage rug (engels gesproken)
      3. University Lyon, youtube filmpje: Female pelvis and male pelvis
    2. Kiesbeter.nl: Wervelkolomgerelateerde pijnklachten van de lage rug //  Behandelingen van pijn van het sacro-iliacale gewricht:
      • Welke invasieve behandelinterventie heeft bij een gediagnosticeerde pijn in het sacro-iliacale gewricht de voorkeur indien de conservatieve behandeling heeft gefaald? Aanbeveling: De werkgroep adviseert, op basis van expert opinion, bij een klinische verdenking op sacro-iliacale gewrichtspijn een proefblokkade onder rontgendoorlichting uit te voeren om de diagnose meer specifiek te maken.
    3. Onderzoek / testen
      1. Physiotutors (video's)
        1. SI testen
        2. Sacroiliac Joint Dysfunction
    4. Sacroiliac joint dysfunction patients exhibit altered movement strategies when performing a sit-to-stand task (2018)
    5. Effectiveness of Adding a Pelvic Compression Belt to Lumbopelvic Stabilization Exercises for Women With Sacroiliac Joint Pain: A Feasibility Randomized Clinical Trial  (2018)
    6. Prof Peter O'Sullivan
      1. Back pain - separating fact from fiction - Prof Peter O'Sullivan (2015) 
      2. Core Stability (2012)
    7. Google scholarSacro illiacaleklacht
    8. Oefeningen
      1. Zie website 'fysiotherapie Douma': Oefeningen bij 'dysfunctie van het SI gewricht'

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is