Gewricht e.a structuren: Inklemming thv heup

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
SAM 5508
  • Zie boven afbeelding: voorzijde linker bekkenhelft en bovenste deel linker bovenbeen, in rood mogelijk irritatie punt door inklemming

In het kort

  • Andere benaming: impingement heup
  • Het heupgewricht bestaat uit een heupkop en een heupkom.
  • Inklemming kan ontstaan thv bovenzijde heupkop en/of kom, zie boven afbeelding
  • Strucuren die betrokken zijn bij de ingeklemming zijn o.a pezen, slijmbeurs, kapsel, kraakbeen en kraakbeenring
  • Oorzaak is meestal overbelasting door sport, waarbij heup in eindstanden beweegt
  • U kan klachten hebben bij heup buigingen of draaibewegingen in heup
  • Klachten kunnen pijn, stijfheid, kliksensaties en bewegingsbeperking zijn
  • De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning aan het herstel

  • Zo nodig ook samen met de fysiotherapeut kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden 

  • Andere benaming: impingement heup of Femoro-Acetabular Impingement (FAI)
  • Anatomie
    • Het heupgewricht bestaat uit een heupkop (= onderdeel van het bovenbeen) en een heupkom (= onderdeel van het bekken). Om de uiteinden van de botten ligt het gewrichtskraakbeen en het gewrichtskapsel. Rond de heupkom ligt een kraakbeenring om meer stabiliteit te geven aan het heupgewricht. Langs het heupgewricht lopen zenuwen, bloedvaten, banden en pezen van spieren. Tussen de pezen liggen de slijmbeurzen..
    • Zie 'google afbeeldingen': anatomie heupgewricht / inklemming heup. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn. 
    • Zie video bij anatomie lyon: Bovenbeen
  • Er zijn 3 soorten impingement
    1. CAM-impingement: Bij overgang van heupkop en heupnek kan een uitsteeksel (of CAM) zitten. Dit uitsteeksel kan tegen de rand van de heupkom stoten en zo schade aanrichten aan het labrum en het kraakbeen van de heupkom. Zie video

    2. Pincer-impingement: De rand (of pincer) van de heupkom kan te ver overhangen. Dit kan schade aanrichten aan het labrum en het kraakbeen van de heupkom. Zie video

    3. Vaak is er sprake van een combinatie van zowel CAM als Pincer impingement
  • Structuren die bij inklemming betrokken kunnen zijn: pezen van spieren, slijmbeurs, kapsel, kraakbeen, kraakbeenring. Neem met de fysiotherapeut door waar bij u sprake van is
  • Inklemmingsklachten bij de heup worden vaak laat onderkend ivm probleem diagnose stellen.
  • Bij mannen tussen de 35 en 55 jaar is er vaak sprake van inklemming door kraakbeenschade en heupartrose ivm sportverleden (bijvoorbeeld voetbal). Zie het onderwerp 'gewrichtsklachten heup'  en zie het onderwerp 'kijkoperatie heupop deze site

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie zinvol is

  • Aangeboren afwijking in stand heupkop, met als gevolg dat de aansluiting tussen heupkop en heupkom niet goed is. Meestal wordt dit veroorzaakt doordat de heupkop een afwijkende vorm heeft (niet rond genoeg om in alle standen goed in de kom te passen).
  • Overbelasting bij sporten waarbij de heup in eindstanden beweegt: voetbal, tennis, hockey, ijshockey, vechtsporten (karate), rugby, paardrijden, gewichtheffen, atletiek en aerobic

Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

  • Pijn in lies en/of  heup regio en/of bil
    • Bij heup buigingen: hurken, sokken aandoen, zitten, opstaan na zitten
    • Tijdens en na sporten met veel draaibewegingen
  • Bewegingsbeperking bij buiging in heup en naar binnen draaien heup
  • Kliksensaties in heupregio
  • Stijfheid in heup

Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

  • Fysiotherapeut
    • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. 
      • Eerste behandeling: Diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
      • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
      • Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
      • Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
      • Zo nodig nog 2 (of meer: e.e.a afhankelijk van herstel en uitgebreidheid klacht) behandelingen plannen
  • Huisarts
    • Medicatie: pijnstillers
  • Specialist, orthopeed of reumatoloog..

Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

  • Algemeen
    • Met fysiotherapeut nagaan welke bewegingen overbelasing veroorzaken. Meestal geld voorkomen uiterste stand heup buiging en draaien naar binnen.
    • Een goede conditie is van belang bij herstel
    • Ontspannen / pijn dempen
      • Zie 'zelfmassage bovenbeen'. Zelfmassage van de bovenbeenspieren, zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij massage heup en bovenbeen. Zie bol.com: massage apparaten ( foamrol ) //  massageolieBespreek met de fysiotherapeut welke massage technieken bij u zinvol zijn. 

      • Warmte pakking: Pijn verminderen dmv warmte pakking (hotpack) op bovenbeenspieren. Zie bol.com: hot/coldpack
      • Losmaak oefeningen voor spieren en gewrichten (vaak en kort doen), zie verder bij oefeningen
    • Bewegen, werken, sporten
      • In beweging wanneer dat weer mogelijk is: traplopen / opstaan uit stoel en weer gaan zitten (zo nodig met leuning) / fietsen (fiets of hometrainer of duotrainer) / wandelen / lopen bij aanrecht: lopen op de plaats, zijwaarts lopen, achterwaarts lopen)
      • Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is: duurtraining (wandelen, fietsen, zwemmen) en/of intervaltraining (bijvoorbeeld inspanningsblokjes van 5 minuten) en/of krachttraining. Zie ook video's op website 'physiotec', aquatherapie.
  • Bij geen operatie
    • Nagaan met fysiotherapeut wat de klachten veroorzaakt/in stand houd en samen kijken hoe dit te voorkomen
      • Bij veel klachten eventueel kortdurend met kruk(ken) lopen, zie onder bij operatie
      • Bij overbelasting door sport: zo nodig aanpassen of stoppen sport
      • Voorkomen ver doorbuigen en draaiing naar binnen van de heup
      • Bij fietsen niet te ver voorover leunen (niet racefietsen)
      • SAM 3745
      • Bij fitness geen diepe squats uitvoeren
  • Bij (kijk) operatie
    • Volg altijd het protocol van de specialist
    • Eerste week na de ingreep lopen met loophulpmiddel, daarna opbouwen belasting. Zie bol.com: elleboogkrukken //  rollator  // looprekjeZie ook 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij lopen. Neem met de fysiotherapeut door welk loophulpmiddel voor u geschikt is bij opbouwen belasting (zie filmpje en onderstaande afbeelding van website 'samenbeterthuis.nl)
    • Week 1-6: rustige oefeningen doen, daarna opbouwen belasting
    • Sporthervatting na 3 maanden     
      • Hqdefault

Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn            

SAM 3747

  • Punten die van belang zijn bij deze klacht 
    • Volg altijd het protocol van de specialist
    • Als sprake is van schade aan gewricht, kijk dan bij 'heupgewrichtsklachten' op deze site
    • Voorkom bij het oefenen de uiterste stand in buiging van de heup (bijvoorbeeld geen diepe squat of lunge) en draaien in heup (vooral naar binnen)
    • Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid: heup, lage rug
    • Rekoefeningen als sprake is van verkorte spieren (rek is dan voelbaar)
    • Kracht- stabiliteitsoefeningen: diepe buikspieren, bilspieren, bovenbeen spieren en kuitspieren, eventueel corstability
    • Als het mogelijk is functioneel oefenen ( = traplopen, opstaan en gaan zitten, wandelen, hometrainer, tuinieren, stofzuigen) omdat dit aansluit bij het normale gebruik spieren en gewrichten
    • Sport- werkspecifiek trainen
    • De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)

De fysiotherapeut geeft aan welke oefeningen voor u geschikt zijn

  1. Websites 
    1. Wikipedia: Femoroacetabulair impingement
  2. Onderbouwing  
    1. Boek: Onderzoek en behandeling van het bekken H2 (Labrumletsel ten gevolge van femoroacetabulair cam impingement) en H3 (femoroacetabulair impingement), Koos van Nugteren
    2. Google scholar: impingement heup
    3. Hip capsular thickness correlates with range of motion limitations in femoroacetabular impingement.  (2018)
      • Increased anterior hip capsular thickness at the femoral head-neck correlates with limitations in hip range of motion in FAI. The strength of this relationship may be affected between pathologies, genders, and affected side. Pathologic thickening of the hip capsule may contribute to restricted hip mobility on clinical examination, and elucidation of this relationship may provide guidance into capsular management during hip arthroscopy.
    4. CME online. Get a grip on the hip: heupklachten bij (jong)volwassenen, dr. M. Tijssen
    5. Onderzoek / meetinstrumenten
      1. Fysiostart: Diagnostische tests heup
      2.  Trendelenburg:
        1. letten op compensaties: wegzakken bekken en holle rug
        2. Heffen knie aantal keer uitvoeren 
        3. Comineren met buigen knie in standbeen
      3.  Squat:
        1. Aantal keer uitvoeren
        2. Letten op compensaties: wegzakken bekken en holle rug
      4. Testen totale ROM: van uiterste stand exo naar uiterste stand endo (dus niet apart) 
      5. Intraarticulaire testen
        1. Anterior impingement test: flexie %2B adductie %2B endo in heup
        2. Faber test (Patrick sign): maximale exo (enkel aangedane been op knie niet aangedane been)
        3. C sign: specifiek klachtengebied (pijn thv lies)
        4. Aanvullend doen: Resisted active straight leg raise / Fitzgerald test / Thomas test
    6. Artsen
      1. NtvG:
        1.  Dans: kunst en topsport met specifieke letsel
        2. Femoro-acetabulaire impingement
          • Chronische pijn in de lies bij jonge sporters kan door femoro-acetabulaire impingement veroorzaakt worden

          • Er is geen duidelijk omschreven symptomatische behandeling voor femoro-acetabulaire impingement
          • Femoro-acetabulaire impingement kan goed worden behandeld middels heupartroscopie.
          • Het complicatierisico van heupartroscopie is laag, maar men moet zich realiseren dat deze operatietechniek een duidelijke leercurve kent.
          • Femoro-acetabulaire impingement is waarschijnlijk een voorloper van coxartrose.
  3. Bij twijfel diagnose denken aan
    1. Tendinitis van de adductoren 
    2. Sportersherni: er is dan sprake van zwakte van de posterieure wand van het lieskanaal, wat pijn veroorzaakt bij lichamelijke activiteit

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie zinvol is